Д.ДОСЖАН / ЖІБЕК ЖОЛЫ

Дүкенбай Досжан өзінің тарихи “Жібек жолы” романына шығармашылық үлкен ізденістер арқылы қиын әрі ұзақ жолмен жетті. Мұның басты себебі қаламгер бала кезінен қираған қала орнын жалаңаяқ кезіп, сол топырақтың ыстығы мен суығын жастайынан сезініп өсті, өлмейтін аңыз ертегілерін санасына мол сіңірді. Көне кітаптар куәлік бергеніндей, батысында Дунайға дейін, шығысында Балқаш көліне дейін, Қырымнан Еділдегі Бұлғарға дейін созылған кең алапты иеленген Дешті Қыпшақ ұлысы, оның гүлденуі мен құлдырауы жазушыны қаламгерлік жолайрықта әлдеқашан толғантқаны мәлім. “Фараби”, “От ... Читать дальше »

КӨКПАР АТЫНЫҢ СЫНЫ МЕН БАБЫ

Көкпардың аты

Көкпар аттары екіге бөлінеді. Жазда, құмда шабылатын және қыста шабылатын. Кейінгі кезде, көбінесе, соңғы мезгілі дұрыс деп табылып жүр. Себебі, тойдың көбі күзде, қыста, ел адамдарының қолы босап, жер кеңігенде өтеді.

Яғни көкпаршы жігіттердің білек қарымының сыртында астындағы аты өте көп рөл ойнайды. Көкпарға мінетін атты ... Читать дальше »

ШКОЛА және ИНТЕРНАТ

Мұхаңның білуінде, Абайдың балаларын орысша оқуға беруіне досы Михаэлис ықпал еткен. Ділдәдан ақылбай (Нұрғаным бауырына салған), Хакімбай (8 жасында шетінеген), Әбдірахман-Әбіш, күлбадан, Мағауия, Райхан туған. «Баланы оқытуды жек көрмедім» деп өзі айтқандай, Кішкене молдадан сауатын ашқан балаларын әрі қарай оқыту, әрине, жас әкенің үлкен міндетінің бірі болды. Абай 1878 жылдың күзінде Әбішін Семей қаласындағы төрт жылдық школаға (қазақтар «үшкел» деген) береді. Екі жылдан соң қызы Күлбадан мен Мағауияны да сол оқу орнына береді. Бірақ үшкелдің екінші класында оқып жүрген Мағауияның өкпесіне суық тиіп, оқуға жарамай, оған ілесе Күлбадан да елге ... Читать дальше »

ҚҰРБАН АТТАРЫ

Марқұмның жылындағы аста ат бәйгесі өткізілетін болған. Жарысты өлген кісі ат тұяғының дүбірін естіп жатсын деп, міндетті түрде зират маңында өткізген. XVIII ғасырдың соңында Орта жүзде керей Бұланбай палуан өлерінің алдында: «Мені биік төбенің басына жерлеңдер. Қасымнан өткен жылқы тұяғының дүбір-дүсірін естіп жатайын», - деп өсиет еткен екен.

... Читать дальше »

ИСЛАМ ҒҰЛАМАЛАРЫНЫҢ ІЗІМЕН

«Замандар ішінде заман бар, мекендер ішінде мекен бар».

Абдулқадир Жәйләни

Тарихқа көз жүгіртер болсақ, кешегі өткен ғұламаларымыз өз уақыттарын тиімді пайдалана білгеніне куә бола аламыз. Олар Құран және намаз оқумен, зікір етумен, ілім үйретумен және ілімдерін ар ... Читать дальше »

МАҚАЛ-МӘТЕЛ – МАРЖАН СӨЗ, ҚОСА КӨРМЕ АРЗАН СӨЗ

Жат елдің жақсысы болғанша,

Өз еліңнің сақшысы бол.

* * *

... Читать дальше »