Б.НҰРЖЕКЕЕВ / КҮТУМЕН КЕШКЕН ҒҰМЫР

Бексұлтан Нұржекеевтің  “Күтумен кешкен ғұмыр” романы  қазақ халқының өткен өмір шындығын, ХХ ғасыр басындағы қазақтың рухани тынысын өзек еткен туынды. Роман “Ойда жоқта ұшырасқан келіншек”, “Тағы да ойда жоқта ұшырасқан басқа келіншек”, “Жайма базардағы жолығыс”, “Қыз алып қашу”, “Үзілмей келе жатқан үміт”, “Отыз тоғыз жыл өткенде” деген бөлімдерден тұрады. Романда өнер адамдарының өзара қарым-қатынасы, жастарды өнерге баулудағы ақын-әншілердің рөлі нанымды бейнеленеді.

... Читать дальше »

ЖЫЛҚЫ ЖАЙЫЛЫМЫ

Жылқы үйірі

Жылқы түлігі қолға үйретілмеген сонау бағзы заманнан бастап үйірмен өмір сүруге дағдыланған. Жылқы бір-біріне кісінесіп қатынасады. Әрі жылдың ауыспалы маусымдарына бейімделіп, жазда жайылым, күзде соны, қыста қар-су қуалап үнемі қозғалыста болу себепті, оның үйірдегі орны анықталып отырған.

Үйір ... Читать дальше »

АҒАРТУШЫЛЫҚ АРНАСЫНДА

ХІХ ғасырдың екінші жарымында қазақ даласын жаңа көзқарас, жаңа идея елесі кезіп жүрді. Еті тірі, зиялы адамдардың ойлары қазақ та басқалар сияқты болашаққа көз тігіп, әлемдік өркениетке ден қоюы керек деген арнада тоғысты. Осылайша халқымыздың тағдырында айрықша рөл атқарған бір керемет идея өмірге әкелді. Ол – ағартушылық идеясы. Қазақ басқа халықпен тең болуы үшін, осы өмірден өз орнын алуы үшін білім керек. Білімсіз алға жылжу, басқа халықпен тең болу мүмкін емес. өсу үшін, азамат болу үшін білім керек. Сауатты болсаң, білімді болсаң ғана мақсатына жетесің. Сол замандағы зиялы адамдардың ішінде осы ағартушылық идеяны айтқан, қазаққа бәрінен де білім керек еке ... Читать дальше »

БЕЙУАҚЫТ

Ұйқының үшінші түрі хумқ – екінтіден кейінгі ұйқы. Қазақта осы уақытты «бейуақ» деп, күн қызарып батып, қараңғы түн әлі түсе қоймаған апақ-сапақ кезді айтады. Ата-бабамыз ұнамсыз ұйқының бұл түріне қатысты «Іңірде жатқан ырыссыз қалар» деген мәтел айтқан.

... Читать дальше »

ЖҮРЕК және ОНЫҢ АҚИҚАТЫ

Көзіңді алдасаң да, жүрегіңді алдай алмайсың!

Жүрек деген кезде көз алдымызға екі мағына келеді. Біріншісі – кеудеміздің сол жақ тұсындағы ет жүрек. Яғни бір тілім ет. Бұл адамда да, хайуанда да бар. Адамдағы ет жүрек – ең керемет қызмет атқаратын насос. Ол денедегі қан айналымын ретейді. Сол арқылы өмірімізді жалғастыруға көмектеседі. Жүректің соғысы тоқтаса, адамның тіршілік етуі де тоқтайды. Ет жүрек – денені ұстап тұрушы ең маңызды ағзаның бі ... Читать дальше »

ҚОЛДАНУҒА БОЛМАЙТЫН СӨЗДЕР

Адамның әдебі мен мәдениетін бірден аңғарудың жолы – сөйлеу мәнері. Қолдануға болмайтын сөз тек «диалект», «жаргон», «паразит» сөздер емес, ол әдеп нормасынан аспай сөйлеуді де негізге алу. Адаммен сөйлесіп, қарым-қатынас орнатуда қоюға болмайтын сұрақтар, айтуға болмайтын әңгімелер өрбуі мүмкін. Өйткені ол адамның түсінік деңгейінен хабар береді, кейде адам ойланбай сөйлеген сөзі үшін қатты қателесуі мүмкін. Қолдануға болмайтын сөздер қандай? Ол сөздер не үшін адамға кері әсер береді?

... Читать дальше »