І.ЕСЕНБЕРЛИН / КӨШПЕНДІЛЕР

“Қаһар” – “Көшпенділер” трилогиясының 3-ші кітабы. Автордың алғашқы кітаптан бастамай, трилогияның соңғы бөлігі “Қаһардан” бастауында мынадай себептер бар секілді. Біріншіден, суреттеліп отырған кезең біздің дәуірімізге біртабан болса да жақын, тарих тасасына дидарын жасырып үлгермеген. Екіншіден, ел ішінде ізін суытпай аңызға айналып, халық жадында жатталып, жазылып қалған тарихи оқиға мен нақты адамдар тағдыры авторды қызықтырған. Сондықтан соны жазуды діттеген. Үшіншіден, Кенесары, Наурызбай қозғалысы туралы осы ғасырдың 30-50-жылдары біршама зерттел ... Читать дальше »

ЖЫЛҚЫ ЖАБДЫҚТАРЫ

Ат әбзелдері

Өмілдірік. Ер аттың артына қарай сырғып кетпеу үшін, аттың омырауын орай тағылған құрал. Өмілдіріктің бір басына айылбас орнатылады. Өмілдірікті жұмсақ қайыстан, сәндеп жасайды. Оны ердің алдыңғы қасының ат көрпенің астынан айналдырып бекітеді. Бұл да өрме, қайыс және былғарымен қапталып жасалады. Былғары қаптағаны күміспен әшекейленеді.

... Читать дальше »

АБАЙ ҚАЙ ЖЫЛДАРЫ БИ БОЛҒАН?

«Тура биде туған жоқ, туғанды биде иман жоқ» дейді халық даналығы.

Абайдың туысы Шәкәрімді жазаға тартуы осының бір айғағы. Шәкәрім ноғай ауылының қызы, келешек жары Айғанша сұлуды рұқсатсыз алып қашқанда, Абай інісіне ноғай ауылына ондаған түйе, екі үйір жылқы айыппұл төлеуге кесім айтады. Шәкәрім: «Апырай, ағатай, мынау бір кісінің құны ғой, мен кісі өлтіргенім жоқ қой» дегеніне қарамастан, төлеуге мәжбүр етіпті. Бұл қатарлы мысалдар көп-ақ. Академик заңгер Салық Зимановтың білуінше «А ... Читать дальше »

ҚАЙЛУЛӘ

Ғылым қарыштап амыған сайын адамның қалыпты физиологиялық жағдайларын терең әрі жан-жақты зерттеу де дами бастады. Уақыт өте келе кейбір мән берілмей, ескерілмей қалған жайттарды қайта қарап, талдауға мәжбүр болды. Біз тұспалдап отырған тақырып – қым-қуыт тіршіліктің салдарынан адамдар ұмыта бастаған түскі ұйқы жайында болмақ. Ардақты пайғамбарымыздың осы табиғи түскі ұйқысы да ғалымдарды бей-жай қалдырмады. Бірнеше ғасырдан кейін әлем ғалымдары микроскоппен қарап, әр мемлекет ... Читать дальше »

АР-ҰЯТ

Ұят – дін мен адамгершілік құндылықтар қабыл етпейтін күнәлі істің немесе жаман әдеттің жүзеге асуымен ортаға шығатын адамдағы рухани сезім. Ұят сезімі адамды қателік пен күнәға жібермей, үнемі үн қатып, адамдық қасиеттерін оятып отырады.

Абайдың тілімен айтсақ: «Шын ұят сондай нәрсе: шариғатқа теріс, я ақылға теріс, я абиұрлы теріс бір іс себепті болады».

... Читать дальше »

ШЕШЕН СӨЙЛЕУ – ТАПҚЫРЛЫҚТАН ТҰРАДЫ

«Көп сөз ұтпайды,

Дөп сөз ұтады»

(ха ... Читать дальше »