Ғ.МҰСТАФИН / ДАУЫЛДАН КЕЙІН

Халық шаруашылығын қалпына келтіру кезінде жүргізілген жаңа экономика саясаты тұсындағы қилы-қилы оқиғалар мен әр алуан күрес-тартыстар, шын мәнінде, “Дауылдан кейін” романында көркемдік шешімін тауып, жазушы тарихи бір кезеңнің картинасын алға тартты. Көптеген әңгіме, очерк, бірлі-екілі роман, повесть бой көрсеткенімен жаңа экономика саясаты тұсындағы ел өмірі, көркем шығармада ашық алаң тәрізді болып көрінетін еді. Ғабиден Мұстафин “Дауылдан кейін” романында осы бір оқиғаны әр тараптан қамтыған да, революциядан кейінгі кезде болған күрес-тартыс, ұлы өзгеріс, зор жаңалықтар бір-бірімен жалғаса суреттеліп, тарих шежіресін ... Читать дальше »

ЖҮЙРІКТІҢ ЖАБДЫҚТАРЫ

Жүйрік аттың басты жабдығы – өте жіңішке өрілген жеңіл ноқта-жүгендер. Бұдан кейінгісі кежім. Шабандоз ер-тоқыммен шабатын болса, онда жүйрікке арналған жеңіл ер ерттейді.

Қазақ атбегілері жүйріктерді жайдақ шапқызатын болған. Жайдақ шабатын жағдай туындаса, шабандозға үлкенірек балаларды таңдап алған. Кей жағдайларда атқа шапқан баланың құйрығы ойылмас үшін жүйрікке жеңіл шағын киіз шүберек тоқым таңып, оны бір айылмен басып беретін тәсілдер де кездеседі.

... Читать дальше »

ҰЛЫЛАР МЕКЕНІ

Керегедей кең Шыңғыстың сай-саласынан Ертіс дариясына қарай аққан сулар сегіз өзенді құрайды. Қаһарлы Шыңғыс хан Орта Азия (ескіше – Сартауыл) жорығына шыққанда алдымен осы Шфңғыс тауына келіп, әскері Қарауыл өзені бойында жатыпты. Сонда «он екі рудан он екі кісі... үлкен биіктің басында, ақ киізге Шыңғысты отырғызып хан көтерген дейді» (Абай). Отырар қаласынан басталған Сартауыл жорығына 250 мың сарбаз қатысыпты. Әр сарбаз бір емес, екі аттан еншілеген дейді. Әлемді тізе бүктірген хан Шыңғыс осы тауды әлденеше жыл қыстады, 500 мың атты жаратты деген ескі сөз тегіннен-тегін емес, оның шоқы, жота бөктері қыстай қара жатады. Бөктерлер қатты жел жұлып әкете алма ... Читать дальше »

АЙ мен КҮН

Шырқау Көктегі жыпырлаған сансыз жұлдыздар ішінде Тәңір екі үлкен шырақ, екі құдірет – Күн мен Айды жаратты. Скиф халқы – массагеттер Күнді Көк жүзінде Шығыстан Батысқа қарай асығыс көшіп жүретін құдайға балап, оны арғымақ атқа, әлемдегі ең жүйрік жануарға теңеді (бұл жайында «Тарих» кітабында ежелгі грек ғалымы Геродот жазды).

Таңертең Күн көкжиектен көрініп, жоғары көтеріледі. Шуағын барған сайын мол төгіп, ыстығырақ бола түседі, барлық тіршілік атаулыға жарық пен жылу сыйлайды. Ең жоғарғы ... Читать дальше »

КҮН САЙЫН ӨЗ-ӨЗІН ЖЕТІЛДІРІП ОТЫРУ ҚАЖЕТ

Бос уақытты тиімді өткізуге жетелейтін, адамның санасында қалыптасуы қажет қағидалардың бірі – адамның жеке дамуына байланысты. Алла Елшісі (с.а.с.) мүміннің білім деңгейін, рухани байлығын күн сайын арттырып отыруға тырысуы қажеттігін ескерткен. Айша анамыз (р.а.) жеткізген хадисте Пайғамбарымыз (с.а.с.) былай деген: «Мені Аллаға жақындататын ілімімді арттырмай бір күн өмір сүрсем, ол күнді жақсылықпен өткізбедім деп есептеймін». Мәғрифәтуллаһтың (Алланы тану) шыңына шыға алған Пайғамбарымыздың күн сайын Аллаға деген жақындығын арттыратын ілім алуға мүмкіндігі болса, басқа адамдар үшін бұл мүмкіндіктің аяс ... Читать дальше »

ЕЛІМ МЕНІҢ АҢСАҒАН, ТАС БҰҒАУДАН БОСАҒАН!

МІРЖАҚЫП ДУЛАТОВ (1885-1935 ж.ж.)

Қазіргі Қостанай облысының Жанкелдин ауданына қарасты Қызбел ауылында дүниеге келген. Қазақтың аса көрнекті ағартушы, ақыны. Публицист, көсемсөз шебері, мемлекеттік тәуелсіздік жолында күрескен саяси қайраткер, тоталитарлық жүйенің құрбаны. 1909 жылы Уфа қаласында басылған «Оян, қазақ» жинағы үшін түрмеге қамалған.

... Читать дальше »