«АСАН ҚАЙҒЫ, ТОҒАН, АБАТ» – Мұрын жырау Сеңгірбаевтан жазылып алынған жырлардың бірі. Асан қайғының тұсындағы аңызбен сабақталған жыр оқиғасы оның Әз-Жәнібекпен арақатынасына ұласып, інісі Тоған және баласы Абаттың қалмақтан кек қайтаруымен аяқталады. Аңыздық-эпикалық желімен қатар тарихи-этностық мәліметтерді де қамтып отыратын жыр жолдарынан ноғайлы дәуірінің тарихи тұлғаларын көптеп кездестіруге болады. Олар бірде антопоним (Тарғын, Жәнібек), бірде топоним (Жем, Астрахан), бірде көне наным-сенім көріністері (Қыдыр, Ілияс, қырық шілтен) түрінде бой көрсетіп отырады. Көлемі 800 жолдан астам жыр нұсқасы 1942 ж. алматыда жазылып алынған. Қағазға түсірген – Дәуіт Сеңгірбаев. Қолжазба Орталық ғылыми кітапханада сақтаулы (№667). 1990 ж. «Батырлар жырының» 6-томында толық жарияланған.

... Читать дальше »

БІР ҚҰДАЙ

Кейін яһудилер расымен де өз заңдарын көбінесе тыйым ретінде түсіндірді, бірақ сол уақытта раввиндер қараңғы, тақуалық және өмірдің мәнін жоққа шығаратын руханилықты мүлде жоққа шығаратын руханилықты мүлде насихаттамады. Олар, керісінше, яһуди бақытты және жайдары болуы керек деп сендірді. Мәселен, олардың суреттеулерінде – Жақып, Дәуіт немесе Эсфирь сынды танымал інжілдік кейіпкерлер ауырған немесе уайымға салынған кездерінде, Киелі Рух оларды «тастап кетеді» немесе «қалдырып кетеді». Рухты жоғалтқан раввиндер 21-жырдың (псалом) бастапқы жолдарын көп қайталаған: «Құдайым! Құдайым! Сен мені не үшін тастадың?». (Бұл ретте Исаның өлім аузында айт ... Читать дальше »

ҚҰЛАҚ БОЛСА ТЫҢДАР, ТУҒАН КҮНДЕ ДЕ СЫР БАР

Айдың бірінші күні туған адам – күш-қайраты мен ойы толық жететіндіктен, билікке ұмтылғыш келеді. Кез келген жағдайда жол таба біледі. Барға мақтанбайды, жоққа мойымайды. Шығармашылық ойлау қабілеті өте жоғары адам.

Айдың екісінде туғандар – екінші жақты пікірге құлақ асып, кеңесіп, сырласып, ой алаысып, әріптес болуға икемді, ынтымақтастықты жақтайды. Тапсырманы өте ыждағаттықпен орындауға дағдыланған.

... Читать дальше »