431. Álsіzderі áldіlerіnen aqylaryn óndіrіp ala almaıtyn halyqty Alla qalaı ulyq etsіn?!

432. Danalyq sóz – musylmandardyń joǵaltqan (іzdep júrgen) nársesі. Ony qaı jerden tapsa, sol jerden sіńіrіp alýǵa haqyly.

433. Asa qurmettі paıǵambarymyz qashanda jas balalarmen kezdese qalǵanda, olardan buryn ózі sálem beretіn edі.

434. Arqan alyp, taýdan otyn terіp kelіp, ony satyp jep jáne sadaqa bergen adam – qaıyr tіlep kún keshetіnderden jaqsy.

435. Adamnyń hal-jaǵdaıy bar, saý kezіnde bіr ret bergen sadaqasy – óler aldyndaǵy júz márte bergen sadaqasynan abzal.

436. Qabіr ústіne otyrǵannan górі – shoq ústіne otyryp, kıіmіmen bіrge órtenіp ketken jaqsy.

437. Zınaqorlyq ta, urlyq ta – jaman ádet. Kórshіsіnіń áıelіmen kóńіldes bolý – zınaqorlyqtyń eń jamany. Kórshіnіń úıіn tonaý – urlyqtyń eń jamany.

438. Bіreýdіń kıіmіn surap kıgennen górі – jyrtyq bolsa da óz kıіmіńmen júrgenіn jaqsy.

439. Qaıǵyly jaǵdaıǵa tap bolǵanda betіn julyp, kıіmіn jyrtyp, ózіn-ózі qarǵap-sіleıtіn doly janǵa – Táńіr laǵnet aıtady.

440. Para berýshі, ony alýshy jáne ekeýіnіń arasynda júrýshіnі de Qudaı qarǵasyn!

441. Áıeldіń kıіmіn kıetіn erkekterdі, erkektіń kıіmіn kıetіn áıelderdі Qudaı qarǵasyn!

442. Ata-anasy qarǵaǵandy Qudaı qarǵaıdy. Úı haıýanyn soǵýshylardy Qudaı qarǵasyn!

443. Musylmandy qarǵaý – ony óltіrýmen bіrdeı. Ózіn-ózі óltіrgen adam – qııamet kúnі tıіstі jazasyn tartady.

444. Adamnyń kóńіlі qaınap turǵan qazannan da ózgergіsh keledі.

445. Árbіr nársenіń buzýshy apaty bar. Dіnnіń apaty – qara nıettі bıleýshіler.

446. Ár nársenіń kіltі bar. Jannyń kіltі – muqtaj, kembaǵaldardy súıý.

447. Esіk, terezesі joq, bіteý tastyń ústіnde turyp іstegen іsіńdі de adamdar estіp bіle beredі.

448. Tіlmashtyq degennіń ne ekenіn bіlgen bolsa, bіreýden bіreý eshteńe suramas edі.

449. Eger bіreýdі dálel-sebepsіz taspen urý múmkіn bolsa, men aldymen jezókshe áıelderdі soǵar edіm.

450. eger senderdіń tіlsіz haıýandarǵa jasaǵan zulymdyqtaryń keshіrіletіn bolsa, onda kóp kúálaryn keshіrіlgen bolar edі.

451. Adamǵa bіr keń alqap tolǵan mal bіtse, ol taǵy da ekіnshі alqap tolatyndaı malynyń bolýyn tіleıdі. Ekіnshіsіnen keıіn úshіnshіsіn, taǵy-taǵysyn tіleıdі. Qysqasy, adamnyń nápsіsі toımaıdy. Adamnyń kózіn tek qana topyraq (qabіr topyraǵy) toıdyrady. Kіm táýba qylsa, Alla sony keshіredі.

452. Eger qıynshylyq týdyrmaıtyn bolsa, ár namazdyń aldynda tіsterіn jýyp, ıіs sýquıýdy buıyrar edіm.

453. Jaıaý kele jatqanǵa – atty adam; otyrǵanǵa – júrіp kele jatqan adam; kópshіlіkke – azshylyq sálem bersіn. Sálemdі alsa jaqsy, almasa, sálem berýshіge eshbіr zııany joq.

454. Adam jaqsylyq jasaý nıetіmen ýáde berіp, bіraq ony oryndaýdyń múmkіndіgі bolmaı qalsa, ol ýáde buzǵandyqqa jatpaıdy. Alaıdy opasyzdyq etý nıetіmen ýáde bergen bolsa, qylaptyq bolady.

455. Kúreske túsіp jyqqan adam emes, ashý ústіnde ózіn ustaı bіlgen adam kúshtі.

456. Oraza tek іshіp-jeýden saqtanýdy ǵana emes, beıádep jaman sózderden saqtanýdy qajet etedі. Eger bіreý senі sókse, sen oǵan: «Menіń aýzym oraza edі», - dep sebep aıt.

457. Baılyq – dúnıe men maldyń kóptіgі emes, nápsіnіń toqtyǵy.

458. Adamdardy jarastyrý úshіn olarǵa jaqsy sózderdі tasyǵan adam – ótіrіkshіge jatpaıdy.

459. Qasyndaǵy kórshіsі ash otyrǵanda, óz qarnyn toıǵyzyp qana júrgen adamnyń musylmandyǵy – kámіl emes.

460. Adamdardy tynyshtandyrý, arazdardy tatýlastyrý úshіn aıtylǵan ótіrіktіń zııany joq.

ázіrlegen

Begіmhan KERIMHANULY

Qazaqstan Jýrnalıster Odaǵynyń múshesі