Ө.КАНАХИН / ДӘМЕЛІ

Өтебай Қанахин 1923 жылы 17 желтоқсанда Ақтөбе облысы Ырғыз ауданына қарасты Тәуіл дейтін жерде туған.

Жастайынан жетім қалған оны туыстары 1932 жылы балалар үйіне тапсырған. 1940 жылдары Ақтөбедегі педагогтік курсты бітірген соң, сондағы оқытушылар институтының қазақ тілі мен әдебиеті факультетіне сырттай оқуға түсіп, біраз туып-өскен ауданында ұстаздық ... Читать дальше »

ШАБАНДОЗ БАЛАНЫҢ СИПАТЫ

Жүйрік ат бәйгеге қосылғанда 7-13 жастағы бала мініп шабады. Бұл жастағы балаларды ауызекі тілде «атқа шабар» деп атаған. Яғни, байырғы көшпеліліре жас жеткіншектерін буыны бекіген сәттен бастап атқа шаптырған, аламан додаға салып дағдыландырған.

Атқа шауып үйренген бала – тақымы мықты, бойы ширақ, төзімді, әрі ержүрек, қиқу-доданың сынына шыңдалған, ат құлағында ойнайтын, жылқының қыр-сырын жетік меңгеріп, болашақта ата-баба жолын қуған сайыскер һәм жауынгер болып өсері сөзсіз. ... Читать дальше »

АБЫЛАЙ ХАН ЗАМАНЫНДА

Ел тарихы мен жер тарихы егіз. Сондықтан шегініс жасап, тарихқа үңіле отыралық. 1758 жылы Жоңғар мемлекеті тізе бүкті. Ал 1822 жылы патшалқ Ресей қазақ тірлігін кері кетірген «Далалық Ереже» қабылдады. Міне, осы 1758-1822 жылдар арлығын қазақ ұмыта алмай «Абылай заманы» деп атаған. Оның «қой үстіне бозторғай жұмыртқалаған» құт-берекелі уақыт саналғаны: қазақ тайпалары бос қалған жерлерге барып емін-еркінқоныстанды. Мал-жан еселеп өсті, мәселен, қазақтың саны бір миллионнан екі миллионға жетті. Бұқар жыраудың Абылайға:

... Читать дальше »

АЙ НЕГЕ ЖАЛАҢАШ ҚАЛҒАН?

Бірде Ай өзіне көйлек тіктіріп алмақ болыпты. Тігінші Айдың бой-тұрқын өлшеп алады да, көйлекті пішіп, тігуге кіріседі. Уәделескен шағында Ай көйлегін алуға келсе, көйлегі әрі тар, әрі қысқа болып шығыпты...

«Иә, мен қателескем екем», - дейді тігінші. Сөйтіп, көйлекті қайта пішіп, қайта тіге бастайды.

Уәделескен мерзім жақындап, Ай көйлегін алу ... Читать дальше »

АЛДЫМЕН БІЛУІМІЗ МІНДЕТТІ МӘСЕЛЕЛЕРДІ ҮЙРЕНУ

Пайғамбарымыздың хадистерінде әрбір мұсылманның білуі парыз саналатын мәселелер аталып өтіледі. Оларды түсіндіру барысында ғалымдар арасында әртүрлі көзқарастар кездескенімен, көпшілігі иман, ғибадат, көркем мінез, қарым-қатынас әдебі, белгілі бір мамандық, үйленетін жандар үшін отбасылық мәселелер мен бала тәрбиесінің қыр-сырлары жайлы мағлұматтарды білу парыз екендігін құптаған.

Алла Елшісі (с.а.с.) дұрыс әрі пайдалы білім алудың маңыздылығын білдіріп кеткен. Әрдайым пайдасыз біл ... Читать дальше »

ЕЛІМ МЕНІҢ АҢСАҒАН, ТАС БҰҒАУДАН БОСАҒАН!

ЖҮСІПБЕК АЙМАУЫТОВ (1889-1931 ж.ж.)

Қазақ әдебиеті мен мәдениетінің көрнекті қайраткерлерінің бірі. Қазіргі Павлодар облысы Баянауыл аймағында дүниеге келген. Жазушы, ақын, драматург, публицист, аудармашы, қазақ топырағындағы тұңғыш педагог, психолог-ғалым. Бірнеше оқулықтар мен оқу құралдарының авторы. Әлем әдебиетіндегі танымал да іргелі туындылардың, ғылыми ізденістердің біразын қазақ тіліне аударған. Қазақ әдебиетіне «ақ өлең» үлгісін енгізген. Өз шығарма ... Читать дальше »