К.СЕГІЗБАЙ / БЕЛАСҚАН

 Танымал жазушы Кәдірбек Сегізбайдың “Беласқан” романы көлемді, бөлек-бөлек аталған бірнеше бөлімнен (тараудан) тұрады. Оқиға желісі мен кейіпкерлері ортақ бұл бөлімдерге қойылған аттардан шығарманың сюжетіндегі оқиғалар желісі жақсы көрсетілген: “Беймезгіл жүргінші” деген атпен жазылған тарауда қазақ даласының қиыр шығысындағы Қамбар төренің ауылын іздеп, көрші қалмақ жұртынан келген қазақ жігітінің неше жылдық басынан кешірген оқиғасы, өмірі суреттеліп, роман осыдан басталса, “Қараша қаздар қайтқанда” деген соңғы тарауы мен екі аралығында осы жігіттің інісімен екеуінің сайын даланың қиы ... Читать дальше »

ЖҮЙРІКТІҢ БАБЫН БІЛУ

Бабы қанған жүйріктің белгісі

• Құйрық-жалын түйіп, бала мінгізгенде күнге қарап есінейді.
• Артынан қарағанда аяғын алшаң басады.
• Шақпақ, қоң етінің қан тамырлары адырайып көрінеді.
• ... Читать дальше »

94-ҚАДАМ: КӨРЕ АЛМАУШЫЛЫҚ ҮЛКЕН ДЕРТ. САҚ БОЛЫҢЫЗ

Көре алмаушылық – адам өміріндегі үлкен дерттердің бірі. Көре алмаушылық дерті бойына тараған адамның жетістікке жетуі екіталай. Себебі бойындағы күшінің көбісін мақсатына жетуге емес, айналасындағы адамдардың жеткен жетістіктерін қызғанып күшін соларға жұмсатыны да бар. Көре алмаушылық дерті бойына тараған адамға да өмір қуана көмектеспейтіні анық. Басқа адамды шектен тыс көре алмаушылық адамгершіліктің төменгі сатысы деу орынды. Осы көре алмаушылық дерті арқылы адам өзіне де, айналасындағы басқа адамдарға да зиянын тигізетіні белгілі.

... Читать дальше »

МОМО-МАМА

Момо-мама (әже, орыстың «мама», яғни шеше дегенімен шатастырмау керек). Момо – кіндік шешелердің желеп-жебеушісі, елші әйелдердің жәрдемшісі. Олар шымқай ақ киінген салиқалы бәйбішелердің кейпінде болады.

Өзбектер мен қазақтар момо атауымен басқа ие, пірлерді де атай береді. Ілтипат белгісі ретінде «момо» сөзі, көбінесе, басқа мифологиялық кейіпкерлердің есімдеріне қосақталып айтылады. Мысалы, найзағай иесін – момо Күлдірек, Хауа ананы – момо Хауа дейді.         ... Читать дальше »

МАҚСАТСЫЗ ӨМІР – АДАМ БАЛАСЫ ҮШІН ЕҢ АУЫР ҚАСІРЕТ

Өмірлік мақсатын анықтаған, қандай шыңдарды бағындырғысы келетінін анық білетін адамдардың саны өте аз. Бұл ащы шындық нақты мақсатын белгілемеген адамның жанын жегідей жейді, құтын қашырып, ынтасынан айырып, өмірдің қызығынан құр қалдырады. Ондай жанға өмірде еш нәрсе септігін тигізе алмайды. Мақсатсыз өмір адамды күйзелске ұшыратады.

«Қайда жол тартқанын білмейтін кемеге ешқандай жел көмектеспейді».

... Читать дальше »

ҒАСЫРЛАР ТОҒЫСЫНДА

СҮЙІНБАЙ АРОНҰЛЫ (1822-1895 ж.ж.)

Жасынан жыраулығымен елге танылған айтыскер де жауынгер ақын қазіргі Алматы облысы, Жамбыл ауданы, Қаракестек ауылында дүниеге келген. Тарихи деректерге жүгінсек, Қоқан хандығы тұсындағы шапқыншылық әсерінен жан-жаққа бытырай көшкен қазақ руларының басын біріктіруде Сүйінбай ақынның рөлі зор болған. Аумалы-төкпелі заманда ол тіпті халықты тәуелсіздік үшін күреске де шақырып, елдің қоғамдық-әлеуметтік жағдайымен де айналысқан. Өлеңдерінде Қоқан хандығының билері мен жергілікті сұлтан, төрелердің, ... Читать дальше »