ІV КІТАП / ЖҰТТА
Абай соңғы жылдары Семейге бір күндік жердегі Аралтөбеден өзіне арнап жаңа қыстау салдырған. Қыстауға қонғалы қазіргі қалы қыстың ортасына шейін кітап соңында уақыт кешіретін. Сол оқыған кітаптарын Әйгерімге, ауылдағы жастарға, қолы бос көршілерге көркем әңгіме етіп айтып беретін. Әйгерім мұндайда өзінің қасында ешкім болмай қалса қызметкер әйелді жұмсап, Мәкен мен Дәрменді, ауылда бала оқытып жатқан Хасен молданы шақыртып алатын. Бұлардың бәрі Абайдың айтуымен шытырман оқиғаларға, күші мол, қаһарлы зұлымдықпен са
...
Читать дальше »
Просмотров: 151 |
Добавил: shakhibbeker |
Дата: 02/08/2022
|
|
С.БЕГАЛИН / ЗАМАНА БЕЛЕСТЕРІ
С.Бегалиннің «Замана белестері» атты көлемді туындысы автор көзбен көрген, бастан кешкен жағдайларға құрылған өмірбаяндық шығарма. Бұл романда оқиға 1910 жылдан басталып, 1928 жылдың науқанды кезеңімен аяқталады. Романдағы оқиғалар нақтылы өмір шындықтарына негізделген, оқиға желісі тартымды баяндалады. Роман он төрт бөлімнен тұрады. Бірінші бөлімі «Сұр аттың сүргіні» деп аталады. Оқиға 1907 жылы Тәтімнің жалғыз сұр атының ұрлануынан басталады. Сол жылы Тәтім ауыл арасында ұрлықпен аты шыққан Жақсыбайды көріп, ол Тәтімнің астындағы атына сұқтанып, сатуын сұрайды. Қарсылық білдірген Тәт
...
Читать дальше »
Просмотров: 122 |
Добавил: shakhibbeker |
Дата: 02/08/2022
|
|
САЯТ АТЫНЫҢ СЫНЫ МЕН БАБЫ
Саятшылық дегеніміз – бүркіт салып, қыран құспен аң аулау. Қазақ құсбегілері үшін қыс маусымы (желтоқсан, қаңтар, ақпан айлары) саятшылықтың таптырмас кезеңі. Яғни желтоқсанда басталған саятшылық ақпанның ортасына дейін жалғасады. Өйткені наурыз туа қарсақ, түлкі сияқты дала аңдары үйігеді де, тұла бойынан қансық шығады және ұрғашыларының іші өседі. Қазақ аңшылары дала аңдары туатын немесе ылығу кезінде оларға тиіспейді.
Саятқа шыққанда құсбегі бүркітін ашықтырып алып шығады. Өйткені ата
...
Читать дальше »
Просмотров: 118 |
Добавил: shakhibbeker |
Дата: 02/08/2022
|
|
ӘЛЕМДІК КӨРКЕМ ӘДЕБИЕТ ШАЛҚАРЫНДА
Мына ғажапқа қараңыз, Абайды мұқатамыз, сүріндіреміз деген теріс пиғыл соңы дәйім сәттілікке жалғасып отырған (Хақ тағала әулие ақынның жоғары өрлеп, ілгері басуына әу бастан көз болып, бағын ашқан бад дерсің). 1878 жылдың қысында 12 іспен тергелген отыз ұш жастағы қайраткер Абай бірыңғай ой еңбегіне ауысты. Осы жылы Семейде қоғамдық кітапхана ашылды. Орыс зиялыларымен достасты. Сәттілік, қайырлы деген осы емес пе.
Абайдың ең қимас досы айдауда жүрген Михаэлиспен танысуын Әуезов былайша айтады. «Михаэлис
...
Читать дальше »
Просмотров: 112 |
Добавил: shakhibbeker |
Дата: 02/08/2022
|
|
ЖЫЛҚЫШЫ мен АЙДАҺАР
Бір елде жалмауыз айдаһар пайда болып, жылына бір рет шаһарға келіп құрбандығын алып кетіп тұрыпты. Шаһар халқы жыл сайын оған он қой мен беті ашылмаған пәк қызды беріп отыруға мәжбүр еді. Айдаһарды қалай жеңудің жолын білмей, дымы құрыған хан осы жөнінде арнайы жарлық шығарған болатын. Онда жаңа туылған әрбір нәресте қыз он сегіз жасқа толған соң айдаһарға құрбандыққа тартылуы тиіс делінген.
...
Читать дальше »
Просмотров: 116 |
Добавил: shakhibbeker |
Дата: 02/08/2022
|
|
УАҚЫТ ХАҚЫНДА ТҮЙІН СӨЗ
Уақыт – шартты түсінік, оның нақты пішіні жоқ. Уақытқа қадір-қасиет, жан мен рух беретін нәрсе – сол уақыт ішінде атқарылған істер. Мысалы, біз «аср сағадат» (бақыт ғасыры) деп белгілі кезеңді қошеметтеген кезде негізінде қандай да бір уақытты емес, сол уақыт ішінде өмір сүрген жандар мен ол кісілердің атқарған істерін назарға ала отырып «бақыт ғасыры» деп атаудамыз. Уақыт тек қана сол кезеңде атқарылған істер арқылы белгілі бір бояуға еніп, құлпырып сала береді. Солайша толыққанды өткізілген уақыттың әрбір сәті басқаларының жүздеген жылына татитындай бола алады.
...
Читать дальше »
Просмотров: 111 |
Добавил: shakhibbeker |
Дата: 02/08/2022
|
|
СӨЙЛЕР СӨЗ ОЙДАН БАСТАЛАДЫ
«Ойлауы мен сөйлеуі қоса жетілген адам ғана жан-жақты жетілген адам».
(Жүсіп Баласағұни)
Адам баласы
...
Читать дальше »
Просмотров: 121 |
Добавил: shakhibbeker |
Дата: 02/08/2022
|
|
|
