77-ҚАДАМ: ЖҰРТ АЛДЫНДА СӨЙЛЕУ ӨНЕРІҢІЗДІ ДАМЫТУ. ОРАТОРЛЫҚ ҚАБІЛЕТ.

Жақсы деңгейде сөйлей білу екінің қолынан келе бермейді. Әсіресе жұрт алдында сөйлеуге көпшілік адамадар бара бермейді. Жақсы сөйлеу немесе ораторлар сияқты сөйлеу үшін алдымен соның құнын төлеу қажет. Құны дегеніміз – ораторлық қабілетті дамытатын кітаптарды көп оқу, бейнежазбаларды көру, аудиожазбаларды тыңдау, ораторлық тренингтерге қатысу, ораторлық курстарға қатысу т.б. нәрселер арқылы сөйлеу қабілетіңізді жоғары деңгейде дамытуға, кез келген адамда мүмкіншілік бар.

Көпшіліктің алдында жақсы сөйлей білудің сізге пайдасы көп. Сіз қандай қызмет жасасаңыз да өз ойыңызды еркін жеткізіп, жаңаша сөздермен сөздің құдіретін айналаңыздағыларға жеткізе білсеңіз, сіз көпшілік адамға ерекше көзқараста қалыптасасыз. Жоғары я арнаулы орта оқу орнында болсын, жұмыс орында болсын, кәсіпкер болсаңыз да сөйлеу мәнеріңіз ораторлар сияқты ерекше сөйлей біліңіз, әр істе өсуге өз пайдасын беретіні анық.

Негізінде ораторлар сяқты сөйлеу үшін ең алдымен жан-дүниеңізді ашық қылыңыз. Ішіне уайым-қайғыны үйіп алған адамнан оратордың шығуы екіталай. Тек іштегі күйзелісті сыртқа шығару арқылы сізге әрекет жасауға болады. Тағы бір керегі – ораторлар сияқты сөйлеу үшін кітап көп оқу қажет. Кітап оқыған адамның сөздік қоры, сапалы сөздері жаңарып, толып, сөзінің сапасы жақсы болғандықтан, көпшіліктің ықыласынан шыға білу мүмкіндігі зор болмақ.

Ораторларға ұқсап сөйлеу үшін алдымен адамға дайындық қажет. Бастапқы кезде үйіңізде немесе басқа оңаша жерде белгілі бір тақырып боынша дауыстап сөйлеп, өз ойыңызды асықпай анықтап жеткізіп дайындалсаңыз нәтижесі жақс болмақ. Бастапқы кезде бұлай аптасына 3 рет 30 минуттан дайындалсаңыз нәтижесі жақсы болмақ. Кейіннен достарыңыздың, туысқандарыңыздың, жұмыстағы адамдардың т.б. адамдармен әңгіме барысында ораторлық қабілетіңізді сынап көрсеңіз болады. Бастапқыда қиындау болуы мүмкін, кейіннен уақыт өте келе үйреніп кетесіз. Солай біртіндеп көпшіліктің алдында өз сөзін анық-қанғына дейін сапалы сөздің сапасы мен көпшілікті өзіңізге қарата аласыз. Жақсы сөйлеу мәнері сізге әрдайым қызмет етіп, сіздің өсуіңізге көмектесетін бірден-бір факторлардың бірі болып табылады.

Сөз кілт секілді. Ретін тауып, кез келген жүректің құлпын ашуға және кез келген ауызды жабуға болады.

Бегімхан КЕРІМХАНҰЛЫ

М.Әуезов атындағы ЖОББ мектебінің қазақ тілі мен әдебиеті мұғалімі

Павлодар қаласы

Қазақстан Журналистер Одағының мүшесі