ЛАЗЫМ (ләзім)

Жөн, дұрыс, абзал.

Мысалдар:

Бұл дүниенің мысалы

Ұшып өткен құспен тең,

Өмірде көрген жақсылық,

Ұйықтап өткен түспен тең,

Атадан мирас ақылың,

Түзік айтқан мақұлың,

Ләзім болған іспен тең.

📖 Шал ақын, Бұл дүниенің мысалы

Әуелден көңілімді бердім саған,

Нәзік бел, қиғаш қасты, қалам бармақ,

Жігітке лазым еді іздеп бармақ.

📖 Ақан сері өлеңінен

Оған жауап қайтармау үшін адам арын да, намысын да, әлеуметтік беделін де жоғалтқан болуы лазым.

📖 М.Шоқай шығармасынан

Бекерден-бекер басқа пәле тілегенше тоқал үйінің үстіне шығып жата кетуді ләзім көрдім.

📖 О.Бөкей, Үркер

* * *

САРЫМАҚ (ШӨНЖІК)

Жолбарыстың күшігі

Мысалдар:

Саптаяқтай еріндім, сарымақтай азулым

📖 Бұқар жырау шығармасынан

Алдырған сарымағын өлекшіндей, азғындап шөктің, Сара, жылдан-жылға.

📖 Біржан мен Сараның айтысы

Шөнжіктер ысылдай, пысылдай жарысып, қу шандырды аяусыз созғылауға кіріскен.

📖 М.Мағауин, Шақан шері

Белгілі болғандай, шөнжік экспресс-пошта арқылы Халиско штатынан (Мексика) Керетапо штатына бармақшы болған.

📖 КТК арнасы, Тірі жолбарысты пошта арқылы жөнелтпек болған

* * *

ЕРЕК

Өзгеше, бөлекше, дара.

Мысалдар:

Салақ, олақ, ойнасшы, керім-кербез,

Жыртаң-тыртаң қызылдан шығады ерек.

📖 Абай, Жігіттер, ойын арзан, күлкі қымбат

Бұл дүние кезек берер істі өңгелеп.

Онан қорқып, обырлық қоймасаң да,

Адам боп, хайуаннан болсаңшы ерек!

📖 Шәкәрім, Адамшылық

Биылғы Май бір бөлек,

Далаға шыққан.

Бақтарда өнген гүл де ерек.

📖 М.Мақатаев, Мәңгілік жастық

Адамға бүгін бағынған,

Қыр бейнесі өңді ерек

Шал көзіне шалынған,

Сыңсыған қайың, бәйтерек

📖 Т.Жароков шығармасынан

баспаға әзірлеп, жиған-терген

Бегімхан  Ибрагим (КЕРІМХАНҰЛЫ) >>

Ақсу қаласының Абай атындағы ЖОББ мектептің қазақ тілі мен әдебиеті мұғалімі

Павлодар облысы

Қазақстан Журналистер Одағының мүшесі