ҚАЗАҚТЫҢ ЫРЫМ мен ТЫЙЫМ ТЫЛСЫМДАРЫНЫҢ ӨМІРДЕ ӨЗ ОРЫНДАРЫ БАР

Табалдырықты аттай сала, аяқ киімімізді шешіп, сырт киімімізді іліп, қолды жуып отырғанымыз дұрыс боларын ойдан шығармау керек.

* * *

Жекжат-жұраттар мен құда, достардан сыйлыққа ит пен пышақ алмайды. Амасқан болса, жауығысуы мүмкін. Ең ақыры мысық алсаң да, алған жандының аман-сау өзіңде қалып, кездейсоқ өлімге ұшырап қалмауы үшін, ырым жасап, азғантай болса да ақша берген жөн.

* * *

Жұлдызды қолмен нұсқап көрсеткен, қазақ ұғымында дұрыс саналмаған. Нұсқаған адамның қолын сүйел қаптайтын көрінеді.

* * *

Қазақ әйеліне жайшылықта «қайғылы күн шақыру нышаны» деп, қара орамал салуына болмайды. Қара орамал: әйел жесір қалған жағдайда және баласы өлгенде ғана «баласыз әйелдің күні қараң» деген нышанды білдіретін болғандықтан салынған.

* * *

Аңшы атқан олжасының басы мен сауырын міндетті түрде өзі алып, қалған бөліктерін бөліп беретін дәстүр бар.

* * *

Мүшел жасқа толған адамның жолында кесір кездеспеуін көздеп, қимас заттарын не киімдерін достарына, ағайындарына, мұқтаж жандарға таратып, Құран оқытып қою ырымы бар.

* * *

Келіндер ата-қайнағаларымен қол алысып амандаспайды.

* * *

Келіннің күн шыққанша ұйықтап жатуы үлкен күнә саналады. Келін қалайда да енесінен бұрын тұруы тиіс.

* * *

От – үйдің иманы, сондықтан от таза қолмен жағылуы керек. Беті-қол жумай от жағуға болмайды.

* * *

Дән сеуіп жатқан егіншіге: «Бір дәнің мың дән берсін!» - деп, сәлемдесу салты бар.

* * *

Тісі қағылмаған басты тартуға болмайды. Ол біріншіден тазалыққа қайшы келері өзінен-өзі түсінікті.

* * *

Тісі қағылмаған малдың басы, әдетте, ренжіп жүрген адам үйіне келгенде, өзінің ренжігенін, әлі де тісін басып, өз қыжылын білдіргендігінің елгісі ретінде тартылған.

* * *

Сыйлы қонақтың алдына қоятын қойдың басын бөлек қазанға салып қайнатып, пісірген дұрыс саналған.

* * *

Екі қойдың басын бір қазанға салып қайнатуға болмайды. Себебі ел билегендер арасында ұрыс-керіс болып, жаманшылыққа бастайды.

* * *

Құран, намаз оқылып жатқанда сөйлеуші болма, тұрып кету тұрмақ, қозғалушы болма!

баспаға әзірлеген

Бегімхан  Ибрагим (КЕРІМХАНҰЛЫ) >>

Ақсу қаласының Абай атындағы ЖОББ мектептің қазақ тілі мен әдебиеті мұғалімі

Павлодар облысы

Қазақстан Журналистер Одағының мүшесі