Жиен (ер, әйел) – қыздан туған бала. «Қыздан туғанның қиығы жоқ, яғни бөтендігі жоқ» дейді халық. Нағашы ауылы үшін ерке әрі аса құқылы бар адам осы жиені. Ол нағашыларынан нені қаласа да үш рет алуға құқылы, ал нағашылары қымбат зат болса да оны сөзсіз беруге тиіс. Оны – «жиенқұрық» деп атайды. Жиен сол елдің кемшілігін, қатесін ойынды-шынды батыл айтып отырады.

Оның сөзін кектеуге, ұрсуға болмайды. Осындай батыл сөздер үшін нағашылары «жиен ел болмас» деп мақалдайды. Сонымен бірге «жиен мыңнан үлкен» деп тағы да қатты сыйлайды. Нағашылы-жиенділер кездескен жерде бір-бірімен әзілдесіп, ойнап-күліп жатады. Жиен мұндайда өз ... Читать дальше »

ЕГІНШІЛІККЕ ҚАТЫСТЫ ЫРЫМДАР

• Егін егіп жатқан диқанға өтіп бара жатқан жүргінші: «Бір дәнің мың дән берсін», - деп амандасады.
• Егер диқаннан біреу-міреу егістік үшін дән сұраса, ол сұраушыға мүмкіндігіне қарай береді.
• Диқан өз қырманының астығын алып, пайдалануға кірісе ... Читать дальше »

ЖҰЛДЫЗДАР ҚАНДАЙ СЫР АЙТПАҚ?

Бұлтсыз түнгі аспанға көз жіберер болсаң, солтүстіктен оңтүстістікке созылып жатқан ақшыл жолақты көрер едің. Бұл жолақтың атауы – Құс жолы. Астрономия ғылымы оны Галактика деп атаса, орыс тіілнде «Млечный путь» деп аталады. Жыл құстары жыл мезгілінің өзгеруіне байланысты жер ауыстыруда осы жолақтың бағытымен ұшады екен. Миллиардтаған жұлдыздардың жарығынан құралған Құс жолы күзде айқын көрінеді. Аспан әлеміндегі жерге жақын жұлдыздардың көбі осы Құс жолының бойында орналасқан.

... Читать дальше »