АСАН ҚАЙҒЫ (АСАН немесе ХАСАН СӘБИТҰЛЫ)

(1361 ж. Еділ бойы – 1470 ж. Сарыарқа-Ұлытау)

Философиялық афоризмдері:

Бұ заманда не ғаріп – ақ қалалы боз ғаріп, жақсыларға айтпаған асыл шырын сөз ғаріп.

* * *

Әділдіктің белгісі – біле тұра бұрмаса, ақылдының белгісі – өткен істі қумаса.

* * *

Есеніңде-тіріңде бір болыңыз бәріңіз.

* * *

Атадан алтау тудым деп – асқынып жауап айтпаңыз,

Атамның малы көп-ті деп – атты басқа тартпаңыз.

* * *

Ғылымның қандай пайдасы – білместі жолға салмаса.

* * *

Ердің құны сөз емес есебін тапқан сабазға,

Мойнын бұрып сөз айтпас көңілі қалған аразға.

* * *

Еділ бол да, Жайық бол – ешкімменен ұрыспа,

Жолдасыңа жау тисе – жаныңды аяп тырыспа.

* * *

Құйрығы жоқ, жалы жоқ,

Құлан қайтіп күн көрер?!

Аяғы жоқ, қолы жоқ,

Жылан қайтіп күн көрер.

* * *

Көлде жүрген қоңыр қаз қыр қадірін не білсін, қырда жүрген дуадақ қадірін не білсін, санасы жоқ жамандар ел қадірін не білсін.

* * *

Ойыл деген – ойың-ды, отын тапсаң – тойың-ды.

* * *

Көшіп-қонып көрмеген – жер қадірін не білсін, көшсе қона білмеген, қонса көше білмеген, ақылына көнбеген – жұрт қадірін не білсін?!

* * *

Ашу – дұшпан: артынан түсіп кетсең қайтесің түбір бір терең қуысқа.

* * *

Қилы-қилы заман болмай ма – суда жүрген ақ шортан қарағай басын шалмай ма?!

* * *

Ақың болса біреуде, айыбын тап та ала бер: ерегесіп ұрыспа, сенікі жөн болса да, атың шықпас дұрысқа.

* * *

Мінезі жаман адамға – енді қайтіп жуыспа,

Тәуір көрер адаммен – жалған намыс қуыспа.

* * *

Арғымағың ажамандап – тұлпар қайдан табарсың,

Тұйғыныңды жамандап – сұңқар қайдан табарсың.

* * *

Көлдің суын жамандап – Еділ қайдан табарсың,

Әкіміңді жамандап – әділ қайдан табарсың,

Өз барыңды жамандап – асыл қайдан табарсың.

* * *

Ақ тоныңды жамандап – атлас қайдан табарсың,

Өз басыңды зорайтып – теңдес қайдан табарсың.

* * *

Адам әзіз айтар деп – көңіліңді салмағын,

Нәпсі алдаушы дұшпанның өсиетін алмағын.

* * *

Есті көрсең кем деме – бәрі тұйғын табылмас,

Жамандағанға жат болмас бірге туған қарындас.

* * *

Бақыт қонған ерлердің әрбір ісі оң болар,

Дәулеті күнге артылып, не қылса да мол болар.

* * *

Күнінде өзім болдым деп – кең пейілге таласпа,

Артық үшін айтысып – достарыңмен санаспа.

* * *

Ғылымым жұрттан асты деп кеңессіз іс бастама,

Жеңемін деп біреуді өтірік сөз қостама.

* * *

Қадірін жеңге білмесе – бойжеткенмен қыз ғаріп,

Замандасы қалмаған қария болар – шын ғаріп.

* * *

Ата жұрты, бұқара өз қолында болмаса,

Қанша жақсы болса да, қайратты туған ер ғаріп.

* * *

Надандықтың белгісі – тілін алмау білгеннің.

* * *

Шамаңша шалқып жүре бер – қабірге әзір қоймаса, 

Артында қалар атақ жоқ – тіріде даңқың болмаса. 

баспаға әзірлеген                                           

Бегімхан  Ибрагим (КЕРІМХАНҰЛЫ) >>

Ақсу қаласының Абай атындағы ЖОББ мектептің қазақ тілі мен әдебиеті мұғалімі

Павлодар облысы

Қазақстан Журналистер Одағының мүшесі