ЖАН КАЛЬВИН

(10 шілде 1509 ж. – 27 мамыр 1564 ж.)

Француз Құдай-сөзінің білгірі (богослов), шіркеу реформаторы, кальвинизмнің негізін қалаушы. Мартин Лютердің ізбасары, оның идеяларын бір жүйеге келтіріп жалғастырушы.

Философиялық шығармалары:

«Христиандық пәлсапа жайында» (1533), «Жандардың түсі» (1534), «катехизис» (1537), «Римдіктерге жолдау» (1539) және т.б.

Негізгі иедялары:

Протестантизм иедясының негізі – алдын ала білу (жазмыш, тағдыр) идеясы;

Құдай адамдарды құтқаратынын немесе құтқармайтынын алдын ала анықтап қойған;

Адамдар өздерінің құтқарылатынынан үмітін үзбеу керек;

Адамның жер бетіндегі өмірінің мәні – кәсіпке (мамандыққа) ие болу,

Кәсіп (профессия) – бұл тек күнкөріс қана емес, сонымен қатар ол Құдайға құлшылық ету орны;

Өз ісіне ынтамен, жауапкершілікпен қарау – құтылудың жолы;

Жұмысындағы жетістік – Құдайдың мейірімінің белгісі;

Жұмыстан тыс жерде қарапайым, аскет бол.

Діни-саяси көзқарастары:

Кальвин Лютердің идеяларын бір жүйеге келтірумен әрі өзінің теориялық діни-философиялық ілімімен бірге протестантизмді практикада, іс жүзінде жүзеге асырды;

Женевада протестандық қозғалысты басқарды;

Женевада католиктік Шіркеу мен Рим Папасының билігін (Кальвиннің өзі «Женевалық Папа» деген атқа ие болды) жойды, реформаланған (кальвинистік) Шіркеуді ресми түрде мойындаттырды;

Зайырлы билікті кальвинистік Шіркеуге бағындырды;

Тек Шіркеуге ғана емес, сонымен бірге қалада да реформа жүргізді: католиктік мерекелерге, ырымдарға, жылтырақ киінуге, думан-сауыққа, әшекей-бұйымдарға тыйым салды; аззатрды аскетизм, пуританизм, өз жұмысына ұқыпты қарау рухында тәрбиелеу мақсатымен тұрғындарға қатаң пасторлық бақылау қойды.

баспаға әзірлеген

Бегімхан  Ибрагим (КЕРІМХАНҰЛЫ) >>

Ақсу қаласының Абай атындағы ЖОББ мектептің қазақ тілі мен әдебиеті мұғалімі

Павлодар облысы

Қазақстан Журналистер Одағының мүшесі