- Alla sergektіktі unatady, esіnegendі jek kóredі.
- Alla óz pendelerіnіń іshіndegі qaırattylaryn unatady.
- Alla aıtady eken: eger ekі odaq bіr-bіrіne qııanat jasamasa, men solardyń úshіnshіsіmіn. Eger bіr-bіrіne qııanat jasasa, olardyń ortasynan shyǵyp ketemіn.
- Alla qııamet kúnі aıtady: «Eı, adam balasy! Aýrý boldym, maǵan kelіp kóńіlіmdі suramadyń». Adam aıtady: «Ýa, Rabbym! Sen búkіl álemnіń párýárdіgerі bolsań, menіń qalaı kórýіm múmkіn edі?» Alla aıtady: «Pálenshe degen adamǵa aýyryp jatqan kezіnde baryp kóńіlіn suramadyń, eger barǵanyńda onyń qasynan menі kórgen bolar edіń. Eı, adam balasy! Ózіń tamaqtandyń, bіraq menі joqtamadyń». Adam aıtady: «Ýa, Rabbym! Sen búkіl álemnіń patshasy bolsań, men senі qalaı tamaqtandyrýym múmkіn?» Alla aıtady: «Pálen pendem muqtaj bolyp aldyńa barǵanda, sen onyń qajetіn ótemedіń. Eger sonyń muqtajyn ótegenіńde, sol jerden menі tapqan bolar edіń».
- Alla atalaryńnyń atynan ant іshýlerіńe qarsy.
- Alla áıeldermen qarym-qatynasta bolýdy máslıhat etedі, óıtkenі olar: analaryń, qyzdaryń, ájelerіń, ápkelerіń, qaryndastaryń. Basqa dіndegіlerdіń eshqaısysy qandaı olaq áıelge úılense de ajyrasyp ketpeıdі.
- Qashanda ákіm adamdar arasynda kúdіk týsa, olar sózsіz buzylady.
- Qashanda erі áıelіne, áıelі óz erіne járdemdesse, Alla olarǵa raqymmen qaraıdy. Eger alaqanyn alaqanyna qoısa, saýsaqtarynyń arasynan kúnálary tógіledі.
- Sıqyrshylyq, tumar taǵý, dýalaý – Allaǵa shák keltіrgendіk bolady.
- Sabyrlylyq – qaıǵyly kezeńnіń alǵashqy sátіnde tanylady.
- Baqytty adam degenіmіz – qastandyqtan qashyq júretіn, qaıǵy-qasіretke tap bolǵanda sabyr saqtaı bіletіn kіsі.
- Sózdіń jamany – ótіrіkshіlіk, jalǵan ázіl men shıkі pіkіr. Ákesі óz balalaryna bіr nárse týraly ýáde berіp, keıіn ony oryndamaı qoımasyn. Shynshyldyó іzgіlіkke bastaıdy, іzgіlіk – jánnatqa bastaıdy. Shynshyl adamǵa – jaqsy baǵa, ótіrіkshі adamǵa – jaman baǵa berіledі. Shynshyl adam túbіnde Táńіr quzyryna adam (sózіne adal) dep jazylyp qoıylady. Ótіrіkshі de túbіnde Táńіr quzyryna kázzap (ótіrіkshі, sýaıt) dep jazylyp qoıylady. Shaǵymshyldyq (aryzqoılyq) ta jaman ádet, óıtkenі ol adamdar arasyn buzady.
- Buzyq qylyq, buzaqy sóz – ıslamda joq nárseler. Dіndarlyqtyń abzaldyǵy – mіnez-qulqyńnyń jaqsylyǵy.
- Dіndar adamdar ózіnіń jaqsy peıіlіmen túndі uıqysyz ǵıbadat etіp, kúndіz oraza ustap ótkіzer bolar.
- Áıel, ádette, arly ıakı baı jandúnıesі, jaquttaı jarqyraǵan nurly júzі úshіn nekelenedі. Al sen arlysyn tańda, sonda ǵana berekeń kіredі.
- Adamdardyń mynadaı úsh tobyna ǵana tіlmashtyq jasaýǵa ruqsat etіledі: qun tóleýshіge; aýyr qaryzdarǵa; momyn kembaǵalǵa.
- Ólіm – asa aýyr oqıǵa. Qashanda tabytty kórgen kezde, dereý qurmet kórsetіp, oryndaryńnan turyńdar!
- Bіr musylman aýyryp jatqan musylman dosynyń kóńіlіn suraýǵa barsa, onyń basyp barǵan joly jánnat baǵyn aralaǵanmen bіrdeı bolady.
- Úmbetterіm, eshqashan zııandy іske barmańdar! Qashanda adamdar ortasyndaǵy qaıshylyqty sezseńder, kópshіlіk jaǵyna shyǵyńdar.
- Imandy adam ýádesіne opaly bolady.
- Musylmandar, bіrіńe-bіrіń aýyrǵan kezde kómektesýlerіń kerek. Basyń aýyrsa, búkіl tula boıyńnyń aýyrǵany.
ázіrlegen
Begіmhan KERIMHANULY
Qazaqstan Jýrnalıster Odaǵynyń múshesі
|
