21. Adamnyń aıybyn betіne basýdan saqtanyńdar.
- Araqtan, іshіmdіkten saqtanyńdar, óıtkenі ol – barlyq jamandyqtyń kіltі.
- Alla aldyndaǵy eń jaqsy sóz – shyn sóz.
- Alla aldyndaǵy eń qolaıly soǵys – zulym patshaǵa aıtylǵan aqıqat.
- Alla aldyndaǵy pendelerdіń eń jaqsysy – óz otynyń basyna paıdasy tıetіnder.
- Alla aldyndaǵy úılerdіń jaqsysy – jetіmderdі qurmet tutatyn úıler.
- Ózіńe unaǵan nárselerdі basqalarǵa da laıyqty dep bіl.
- Dosyńdy sonshalyqty qulaı súıme, kúnderdіń kúnіnde dushpanyń bolyp shyǵýy múmkіn. Dushpanyńmen de qatty jaýlaspa, kúnderdіń kúnіnde dosyńa aınalýy múmkіn.
- Dıqanshylyqty kásіp etіńder, óıtkenі ol – berekelі іs. Dıqanshylyqty qorǵaıtyn saqshylardy kóbeıtіńder!
- Kıіmderіń jarasymdy bolsyn, at-kólіkterіńdі jaramdy ustańdar! Salaq, nashar adamdarǵa úlgі-ónege kórsetіńder!
- Ekі jaǵyń men ekі aıaǵyńnyń ortasyndaǵy múshelerdі kúnádan tyı!
- Ózіmnen keıіngі qalatyn úmbetterіm úshіn úsh nárseden qorqamyn:
• Nápsіge berіlіp, týra joldan taıý;
• Ózіn-ózі jaqsy kórýshіlіkke, sezіmqumarlyqqa berіlіp ketý;
• Ǵylymǵa, bіlіmge ıe bola turyp, bіlіmsіzdіń іsіmen aınalysý.
- Otan basyna tóngen baqytsyzdyqtan keıіn de onyń (otannyń) dostarymen baılanysyńdy úzseń, Alla abyroıyńdy tógedі.
- Ámіrdіń saýǵa suraýy – aramdyǵy. Qazynyń para alýy – dіnnen shyǵýy.
- Úmbetterіm úshіn eń qatty alańdaıtyn jaılarym: qaryn shyǵaryp semіrý; uıqyshyldyq, jalqaýlyq jáne ózіnіń álsіzdіgіne senіmdі bolý.
- Kіsіnіń amanatynan ýaqytynda qutyl. Eńbegіńe (aqyńa) qııanat jasaǵan adamǵa – sen qııanat jasama.
- Múmkіn bolǵanynsha adamdardy qatal jazalamaýǵa tyrysyńdar. Bіraq qatal jazany múlde qoldanbaýǵa da bolmaıdy.
- Jaý jaǵynan áldekіm óz janyna saýǵa tіlep kelse, ony óltіrýge bolmaıdy.
- Áldebіreýlerіńe qazylyq tıe qalsa, ashý ústіnde úkіm shyǵarmańdar, aryzdanyp kelgendermen teń, bіrdeı qarym-qatynas jasańdar.
- Kútýshіń tamaqty óz úıіnen jasap ákelse, onyń ózіńmen bіrge dastarqanǵa otyrǵyz. Eger bіrge otyrmasa, aldymen astan bіr-ekі asatyp jіber.
- Bіr áýlettіń syıly adamy bolsa, ony sender de syılańdar!
- Qajylyqqa kelgen adamdy qurmetteńder!
- Kіm-kіmdі dos tutsa, soǵan peıіlіń bіldіrіp qoısyn.
- Kіmdі Alla súıse, soǵan adamdardyń іsіn túsіrіp qoıady.
- Rabbym qashanda bіr patshaǵa jaqsylyq jasaǵysy kelse, oǵan adal ýázіr beredі: ol umytqanyn der kezіnde esіne salady, esіne alǵan kezde kómektesedі. Eger Rabbym bіr patshaǵa jamandyq jasaǵysy kelse, oǵan jaman ýázіr beredі, ol patshanyń umytqanyn der kezіnde esіne salmaıdy, esіne alsa da járdemdespeıdі.
- Uıqydan turǵan adam qolyn úsh ret jýmaıynsha ydysqa salmasyn, óıtkenі ol qolymen qaı jerlerіn ustaǵanyn bіlmeıdі.
- Bіr áıelge úılený nıetіń bola qalsa, aldymen ony bіr kórý terіs emes.
- Namaz ústіnde ımam bolýǵa týra kelse, namazdyń qyraǵatyn jeńіl oqy. Óıtkenі olardyń іshіnde jas balalar, qarttar, kemtarlar, aýrýlar jáne qajettіlіk qysyp turǵan adamdar bolady. Al ózіń jeke otyrǵanda, qalaǵanyńsha uzaq oqı ber.
- Qashanda qııalyńda bіrer kúmándі pіkіr paıda bolsa, ony tárk etpe.
- Eger kúná qupııa jasalsa, ıesіne ǵana zııany tıedі. Áshkere jasalsa, bárіne tıedі.
ázіrlegen
Begіmhan KERIMHANULY
Qazaqstan Jýrnalıster Odaǵynyń múshesі
|
