ДАҢ (ДАҢҒАЗА)
У-шу, айғай-ұйғай, айқай-шу.
Даң болу — бас қату, абыржу.
Мысалдар:
- Бейшара өздігінен жол таба алмай,
Ғазиз бас ауырланып даң болғандай!
(Мәшһүр Ж.Көпейұлы, Қиянат)
- Маңдайға әжім түсіріп,
Қайнатып миды даң қылды.
(Жамбыл, Сталиндік ұлы заң)
- Сұлап жатқан үнсіз жерге
Тіршілік, «шу» даң кірді.
(С.Сейфуллин, Жыл басы — қарлығаш)
- Мына даңнан кетті ғой құлақ талып,
Жырақ барып,
Серуендеп қайтайық сыр ақтарып.
(М.Мақатаев, Жүр, қалқам)
- Мына бір у-ду басын даң қылды. Қойшыторы кезінде бурыл шолақтың аяғы ақсап қап, шығырға бұны салғанда да басы дәл мынадай айналмаған сияқты еді.
(Ә.Кекілбайұлы, Бәйгеторы)
- Егер дамылсыз сілкініп, үздіксіз өнім айдап тұрған ырғағына әлдеқалай аз уақыт көмір түспей қалса, рештак шұғыл өзгере бастайды. Тар лаваның ішін даңғаза қып, тарсыл-күрсіл үнге басады.
(М.Әуезов, Конвейерде күй мығым)
Бегімхан КЕРІМХАНҰЛЫ
М.Әуезов атындағы ЖОББ мектептің қазақ тілі мен әдебиеті мұғалімі
Павлодар қаласы
Қазақстан Журналистер Одағының мүшесі
|
