ҚАЗАҚЫ САЛТ-ДӘСТҮР

• Абысын асы – абысындардың бас қосып көңіл көтеруі, дастарқан жасап шай ішуі.
• Асату – үлкен кісілердің балаларға табақтан ет асатуы.
• «Айырылысар көже» - тату көршілердің, ағайындардың ірге көтергенде беретін сый-тамағы.
• Бастаңғы – әке-шешелері сапарға шығып кеткенде үйдегі жастардың дәмді тағамдар дайындап бас қосу салты.
• Байлау – тауып алған затты біреуге сыйлау.
• Биебау – бие алғаш байланғанда жасалатын салт.
• Біз шаншар – құдалық дәстүр.
• Жасау – ұзатылған қызға берілетін дүние-мүлік.
• Наурызкөже – Наурыз мерекесінде әзірленетін, міндетті дәстүрлі тамақтар.
• Көгентүп (көгендік) – балаға малдан, төлден берілетін ескерткіш, сый.
• Киіт – құдаларға берілетін киім, бұйым (кәде).
• Кеусен – егіншілердің өнімінен ауылдастарына, ағайындарына беретін үлесі.
• «Келі түбі» - тары түйгенде берілетін үлес (кәде).
• Көгентой – құлын, бұзау, қозы-лақ алғаш байланғанда, көгенделгенде берілетін дәм.
• Белкөтерер – қарт кісілерге, аурудан тұрғандарға арнап әзірленген, дәмді тағамдар.
• Қалжа – жас босанған әйелдерге берілетін сый-тағам.
• «Құйрық-бауыр» - құдаларға берілетін салт табағы.
• «Қазан шегелеу» - қонақ болуды меңзейтін сөз (дәстүр).
• Қарашаңырақ – үлкен үй, қасиетті деген ұғым. Ата-бабадан қалған үйді «қарашаңырақ» дейді.
• Қонақасы – қонаққа берілетін тағам.
• Қамшы тастау – «сөз сұраймын» деген белгі.
• «Қой басты» - киіз басқанда жасалатын дәстүр. Бұған арнап тағам дайындалады.
• Тулақ шашу – жүн сабағанда, түткенде жасалатын рәсім.
• Туырлық тілу – кекті, өшті адамдардың қарсыластарының туырлығын тіліп күш көрсетеді.
• Тымаққа салу – шала туған балаларды тымаққа салып өсіретін, бағатын халық дәстүрі.
• «Тұсаукесер» - жаңа аяқтанған баланың тез әрі сүрінбей жүру үшін жасалатын салт.
• «Тоқымқағар» - жас бала алғаш сапарға шыққанда жасалатын салт, дастарқан жаю.
• «Қымызмұрындық» - алғашқы қымызды ауыл адамдарын шақырып беретін салт.
• «Түйемұрындық» - ұзатылып келе жатқан келіншек көшінен алынатын кәде.
• «Сірге мөлдіретер (сірге жияр)» - бие ағытылған соң соңғы қымыздан ауыз тигізу дәстүрі.
• Сауын алу – малы жоқ адамдардың ағайындарының уақытша сауынға бие, сиыр алып саууы.
• «Ұйқыашар» - Наурызда т.б. мерекеде жастардың түнде ұйықтамауы үшін әзірленетін тағам.
• Шаңырақтүйе – ұзатылып келе жатқан қыздың көлігі.
• Шідерге сигізу – еркек балалар малсақ, шаруаға икемді болсын деп жасалатын дәстүр.
• Шашыратқы – мал күйекке түскенде «төл көп болсын» деп жасалатын дәстүрлі тамақ.

баспаға әзірлеген

Бегімхан КЕРІМХАНҰЛЫ

Қазақстан Журналистер Одағының мүшесі

Бесқарағай ауылы, Лебяжі ауданы, Павлодар облысы