ЖОРҒАНЫҢ СЫНЫ МЕН БАБЫ

Жорғаның сапасын анықтау

Жорғаның қаншалықты жүйрік екенін білу үшін оның бел арқасына 5 метр лента байлайды. Лента аттың құйрығының үстінен жерге қарай төмен салбырап түсіп тұрады. Содан жорғаны жүргізгенде лента жыланша ирелеңдеп көтеріледі. Қықсасы, жорға шынайы жүргенде 5 метр лентаның ұшы жерге тимей ұшып отырса, бұл нағыз сапалы жорғаның белгісі.

Бұрынырақта, жорғаның сапасын білу үшін беліне арқан байлаған екен. Арқанның жерге тимеуіне байланысты оны бес құлаштық жорға, он құлаштық жорға, он екі құлаштық жорға деп атаған. 15-16 құлаштық жорғалар да болған, бірақ бұлар өте сирек кездеседі.

Жақсы жорғаны тексерудің тағы бір жолы шөл-шөлейт жердің жорғасын сынау үшін ботаның енесін, яғни інген түйені көзкөрім алысқа айдап жібереді де, артынан ботасын жібереді. Енесін аңсаған жас бота тайрақтап қатты шабады. Осы қашқан ботаны жорғамен қайырады. Егер жорға жүрісінен танбай ботаны қайырса бұл нағыз жорға деп есептеледі. Келесі бір жорғатанушылар қолына қарапайым қоңырау ұстап алып атын жорғалатып сынайды. Алғашында қоңырау дауысы сылдыр қағып, бара-бара жорғаның жүрісі тайпалып қызған кезде үні өшеді. Бұндай жорғаны бұрынғы заманда мерген-садақшыларға мінгізіп, жорыққа жіберетін болған.

жиған-терген

Бегімхан КЕРІМХАНҰЛЫ

Ақсу қаласының №2 ЖОББ мектебінің қазақ тілі мен әдебиеті мұғалімі

Павлодар облысы

Қазақстан Журналистер Одағының мүшесі