Лебяжі ауданының бейресми энциклопедиясы
12/07/2011, 18:41 | |
Пұсырханов Бүркіт Татбекұлы (1965) / Лебяжі ауданы Малыбай ауылында дүниеге келді. 1993 жылы «Математика» мамандығы бойынша Павлодар педагогикалық институтын, 2004 жылы Павлодар университетінің (қазіргі Инновациялық Еуразиялық университет) магистратурасын тәмамдады. Еңбек жолын 1982 жылы Лебяжі ауданы Қазы ауылының Қазы орта мектебінде технология пәнінің мұғалімі болып бастады. 1985-2007 ж.ж. Қазы орта мектебінің технология, математика пәндерінің мұғалімі, директоры, Лебяжі ауданының ішкі саясат, мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінің меңгерушісі болып істеді. Соңғы уақытта Лебяжі ауданының Потанин орта мектебінің директоры қызметін атқарды. Аудан әкімінің 2009 жылғы 3 сәуірдегі №1-59-ө өкімімен Лебяжі ауданының Қызыләскер ауылдық округінің әкімі болып тағайындалды.
Потанин Григорий Николаевич (1835 – 1920) / Уроженец села Ямышево Лебяжинского района. Крупнейший общественный деятель Сибири второй половины XIX века, публицист, ученый-географ, этнограф. В 1852 году окончил Омский кадетский корпус, где сдружился с Шоканом Уалихановым, воспринял деморкатические идеи преподавателя, уроженца Павлодарского Прииртышья Н.Ф.Костылецкого. в числе лучших учащихся выпущен сотником в казачьи войска. В 1852-1859 г.г. служил в Семипалатинске, на Алтае, в Омске. Вошел в круг демократической интеллигенции Омска. В 1859 году выйдя из казачьего сословия, поступил в Петербургский университет, где создал земляческий кружок на основе демократических областнических идей. В 1861 году землячество сблизилось с революционными кругами, приняло участие в студенческих волнениях. По заданию «Земли и Воли», тайной организации, вдохновителем которой был Н.Г.Чернышевский, Потанин совершил поездку по территории Уральского казачества. В 1863-1865 г.г. усиление реакции в центре России заставило Потанина уехать в Сибирь, создать областническую организацию, развернувшую революционно-просветительскую деятельность. С 1868 года, после ареста, суда, до 1874 года отбывал каторгу в Свеаборге, ссылку в Вологодской губернии. В ссылке сблизился с областниками Поволжья, принял активное участие в «Камско-Волжской газете», литературно-политических сборниках Поволжья. Стал одним из организаторов сибирской печати («Сибирь», «Восточное обозрение»). Опубликовал около 500 работ публицистического и научного характера. В них затрагивались идеи развития Сибири, ее автономии, развития народов Казахстана, Средней Азии. В 1863-1864, 1876-1877, 1879-1880, 1892-1893, 1899 г.г. совершил ряд крупных путешествий для изучения Казахстана (озеро Зайсан, хребет Тарбагатай), Центральной Азии, Китая, Монголии, Тибета. Во время путешествии изучает, собирает фольклор, упрочивает отношения с представителями казахской интеллигенции. В 1884 году Абай Кунанбаев подарил Потанину рукопись поэмы «Козы Корпеш – Баян Сулу». Поэт М.Дулатов называл Потанина «нашим сибирским особопочитаемым аксакалом». Потанин участвовал в работе 1-го Всеказахского съезда (июль 1917 года). На первом съезде областников Сибири (октябрь 1917 года0 было 9 делегатов от Казахстана. В период гражданской войны Потанин удаляется от общественных дел. Имя Потанина увековечено в названии улиц городов Сибири, Казахстана (Павлодар, Семей), ледника в Монголии, Алтае, хребта в отрогах Тянь-Шаня. Его именем названо село в Аксуском районе, средняя общеобразовательная школа в селе Черном Лебяжинского района, областной историко-краеведческий музей в городе Павлодар. Потанину установлен памятник (1957) в роще Томского университета, открытого благодаря стараниям неутомимого поборника просвещения.
Первомайка / Шақа ауылдық кеңесінің бұрынғы ауылдық елді мекені. Елді мекен атауы 1 Мамыр – Халықаралық еңбекшілер күні (қазір Қазақстан Республикасы халықтары бірілігі күні) құрметіне байланысты қойылған. Қазір Шарбақты ауданы Шалдай округіне қарасты аумақ.
Перекат / Бұрынғы ауылдық елді мекен, Ямышево ауылдық округі елді мекенінен 8 км қашықтықта орналасқан. Халқының саны 7 адам (1970 жылы) болған.
Петровка / Бұрынғы ауылдық елді мекен, Шақа ауылдық округінің қонысы болған. Шақа елді мекенінен 30 км қашықтықта орналасқан. Халқының саны 41 адам (1970 жылы) болған.
Подпуск (Босбос) / Ауылдық елді мекен, Қызылағаш ауылдық округі «Бесқарағай» мемлекеттік асыл тұқымды қой зауытының бұрынғы бөлімшесі. Елді мекен Ертіс өзенінің оң жағасында, ауылдық аймақтың орталығы Бесқарағай елді мекенінен 10 км қашықтықта орналасқан. Тұрғындардың саны 108 адам (1999 жылы) болған, көбі – қазақтар – 107 адам. Босбос ауылы 1745 жылы Сібір шекара шептерін басқарған генерал-майор Х.Т.фон Киндерманның бұйырығымен Ертіс әскери шебінде редут ретінде құрылды, 19838 жылы Сібір казактар әскерінің Семияр станицасының казактар ауылына айналды. Елді мекен тік жағалаудан Ертіс өзенінің жайылмасының құламасына байланысты «Под спуск» деген мағынада айтылады. 1931 жылы елді мекенде «Талпын кедей» ұжымшары құрылды, 1941 жылы ұжымшардың атауы «Первое Мая» атауына өзгертілді.
| |
| |
Просмотров: 904 | Загрузок: 0 | |
Всего комментариев: 0 | |