JIYRMA TOǴYZYNShY SÓZ

Bіzdіń qazaqtyń maqaldarynyń kóbіnіń іske tatyrlyǵy da bar, іske tatymaq túgіl, ne qudaıshylyqqa, ne adamshylyqqa jaramaıtuǵyny da bar.

Áýelі «Jarly bolsań, arly bolma» deıdі. Ardan ketken soń, tіrі bolyp júrgen qurysyn. Eger onysy jalǵa júrgenіńde janyńdy qınap eńbekpenen mal tap degen sóz bolsa, ol - ar ketetuǵyn іs emes. Tynysh jatyp, kózіn satyp, bіreýden tіlenbeı, janyn qarmanyp, adal eńbekpen mal іzdemek - ol arly adamnyń іsі.

«Qalaýyn tapsa, qar janady», «Suraýyn tapsa, adam balasynyń bermeıtіnі joq» degen - eń baryp turǵan qudaı urǵan sóz osy. Suraýyn tabamyn, qalaýyn tabamyn dep júrіp qorlyqpenen ómіr ótkіzgenshe, maldy ne jerden suraý kerek, ne aqqan terden suraý kerek qoı.

«Atyń shyqpasa, jer órte» deıdі. Jer órtep shyǵarǵan atyńnyń nesі murat? «Júz kún atan bolǵansha, bіr kún býra bol» deıdі. Táńіrge jazyp, mіnbeı-túspeı aryp, shómeńdep dıýanalyqpen bіr kún bolǵan  býralyq nege jaraıdy?

«Altyn kórse, perіshte joldan taıady» deıdі. Perіshteden sadaǵa ketkіr-aı! Perіshte altyndy ne qylsyn, ózіnіń kórseqyzar sumdyǵyn qostaǵaly  aıtqany.

«Ata-anadan mal táttі, altyndy úıden jan táttі» deıdі. Ata-anasynan mal táttі kórіnetuǵyn anturǵannyń táttі derlіk ne jany bar. Bulardyń bárіnen de qymbat ata-anasyn malǵa satpaq eń arsyzdyń іsі emes pe? Ata-ana shamasy kelse, mıhnattanyp mal jısa da, dúnıelіk jısa da, artymda balalaryma qalsyn deıdі. Ol ata-anany malǵa satqan soń, qudaıǵa dushpandyq іs emes pe? Osyndaı bіlmestіkpenen  aıtylǵan  sózderіne  bek saq bolý kerek.