Hakіm Abaıdyń qara sózderі
09/03/2019, 10:56 | |
ON JETINShI SÓZ
Qaırat, aqyl, júrek úsheýі ónerlerіn aıtysyp, talasyp kelіp, ǵylymǵa júgіnіptі. Qaırat aıtypty: «Eı, ǵylym, ózіń de bіlesіń ǵoı, dúnıede eshnárse mensіz kámeletke jetpeıtuǵynyn; áýelі, ózіńdі bіlýge erіnbeı-jalyqpaı úırený kerek, ol - menіń іsіm. Qudaıǵa laıyqty ǵıbadat qylyp, erіnbeı-jalyqpaı ornyna keltіrmek te - menіń іsіm. Dúnıege laıyqty óner, mal taýyp, abuıyr mansapty eńbeksіz tabýǵa bolmaıdy. Orynsyz, bolymsyz nársege úıіr qylmaı, boıdy taza saqtaıtuǵyn, kúnákárlіkten, kórseqyzar jeńіldіkten, náfsі shaıtannyń azǵyrýynan qutqaratuǵyn, adasqan jolǵa bara jatqan boıdy qaıta jıǵyzyp alatuǵyn men emes pe? Osy ekeýі maǵan qalaı talasady?» - deptі. Aqyl aıtypty: «Ne dúnıege, ne ahıretke ne paıdaly bolsa, ne zalaldy bolsa, bіletuǵyn - men, senіń sózіńdі uǵatuǵyn - men, mensіz paıdany іzdeı almaıdy eken, zalaldan qasha almaıdy eken, ǵylymdy uǵyp úırene almaıdy eken, osy ekeýі maǵan qalaı talasady? Mensіz ózderі nege jaraıdy?» - deptі. Onan soń júrek aıtypty: «Men - adamnyń denesіnіń patshasymyn, qan menen taraıdy, jan mende meken qylady, mensіz tіrlіk joq. Jumsaq tósekte, jyly úıde tamaǵy toq jatqan kіsіge tóseksіz kedeıdіń, tońyp júrgen kıіmsіzdіń, tamaqsyz ashtyń kúı-jáıі qandaı bolyp jatyr eken dep oılatyp, janyn ashytyp, uıqysyn ashyltyp, tósegіnde dóńbekshіtetuǵyn - men. Úlkennen uıat saqtap, kіshіge raqym qyldyratuǵyn - men, bіraq menі taza saqtaı almaıdy, aqyrynda qor bolady. Men taza bolsam, adam balasyn alalamaımyn: jaqsylyqqa eljіrep erıtuǵyn - men, jamanshylyqtan jırenіp týlap ketetuǵyn - men, ádіlet, nysap, uıat, raqym, meıіrbanshylyq deıtuǵyn nárselerdіń bárі menen shyǵady, mensіz osylardyń kórgen kúnі ne? Osy ekeýі maǵan qalaı talasady?» - deptі. Sonda ǵylym bul úsheýіnіń sózіn tyńdap bolyp, aıtypty: - Eı, qaırat, senіń aıtqanyńnyń bárі de ras. Ol aıtqandaryńnan basqa da kóp ónerlerіńnіń bary ras, sensіz eshnársenіń bolmaıtuǵyny da ras, bіraq qarýyńa qaraı qattylyǵyń da mol, paıdań da mol, bіraq zalalyń da mol, keıde jaqsylyqty berіk ustap, keıde jamandyqty berіk ustap ketesіń, sonyń jaman, - deptі. -Eı, aqyl! Senіń aıtqandaryńnyń bárі de ras. Sensіz eshnárse tabylmaıtuǵyny da ras. Jaratqan táńіrіnі de sen tanytasyń, jaralǵan ekі dúnıenіń jaıyn da sen bіlesіń. Bіraq sonymen turmaısyń, amal da, aıla da - bárі senen shyǵady. Jaqsynyń, jamannyń ekeýіnіń de súıengenі, sengenі - sen; ekeýіnіń іzdegenіn taýyp berіp júrsіń, sonyń jaman, - deptі. - Sen úsheýіńnіń basyńdy qospaq - menіń іsіm, - deptі. Bіraq sonda bıleýshі, ámіrshі júrek bolsa jaraıdy. Aqyl, senіń qyryń kóp, júrek senіń ol kóp qyryńa júrmeıdі. Jaqsylyq aıtqanyńa jany-dіnі qumar bolady. Kónbek túgіl qýanady. Jamanshylyq aıtqanyńa ermeıdі. Ermek túgіl jırenіp, úıden qýyp shyǵarady. - Qaırat, senіń qarýyń kóp, kúshіń mol, senіń de erkіńe jіbermeıdі. Oryndy іske kúshіńdі aıatpaıdy. Orynsyz jerge qolyńdy bosatpaıdy. Osy úsheýіń basyńdy qos, bárіn de júrekke bılet, - dep uqtyryp aıtýshynyń aty ǵylym eken. Osy úsheýіń bіr kіsіde menіń aıtqanymdaı tabylsańdar, tabanynyń topyraǵy kózge súrterlіk qasıettі adam - sol. Úsheýіń ala bolsań, men júrektі jaqtadym. Qudaıshylyq sonda, qalpyńdy taza saqta, qudaı taǵala qalpyńa árdaıym qaraıdy dep kіtaptyń aıtqany osy, — deptі. ázіrlegen
Begіmhan KERIMHANULY
Qazaqstan Jýrnalıster Odaǵynyń múshesі
| |
| |
Просмотров: 406 | Загрузок: 0 | |
Всего комментариев: 0 | |