ON TÓRTINShI SÓZ
Tіrі adamnyń júrekten aıaýly jerі bola ma? Bіzdіń qazaqtyń júrektі kіsі degenі - batyr kіsі degenі. Onan basqa júrektіń qasıetterіn anyqtap bіle almaıdy. Raqymdylyq, meıіrbandylyq, ártúrlі іste adam balasyn óz baýyrym dep, ezіne oılaǵandaı olarǵa da bolsa ıgі edі demek, bular - júrek іsі. Asyqtyq ta - júrektіń іsі. Tіl júrektіń aıtqanyna kónse, jalǵan shyqpaıdy. Amaldyń tіlіn alsa, júrek umyt qalady. Qazaqtyń «júrektіsі» maqtaýǵa syımaıdy. Aıtqanǵa kóngіsh, ýaǵdada turǵysh, boıyn jamanshylyqtan tez jıyp alǵysh, kóshtіń sońynan ıtshe ere bermeı, adasqan kópten atynyń basyn buryp alýǵa jaraǵan, ádіlettі aqyl moıyndaǵan nársege, qıyn da bolsa, moıyndaý, ádіlettі aqyl moıyndamaǵan nársege, ońaı da bolsa, moıyndamaý - erlіk, batyrlyq osy bolmasa, qazaqtyń aıtqan batyry - ánsheıіn júrektі emes, qasqyr júrektі degen sóz.
Qazaq ta adam balasy ǵoı, kóbі aqylsyzdyǵynan azbaıdy, aqyldyń sózіn uǵyp alarlyq júrekte jіger, qaırat, baılaýlylyqtyń joqtyǵynan azady. Bіlіmdі bіlse de, arsyz, qaıratsyzdyǵynan eskermeı, ustamaı ketedі. Jamanshylyqqa bіr elіgіp ketken soń, boıyn jıyp alyp keterlіk qaırat qazaqta kem bolady. Osy jurttyń kóbіnіń aıtyp júrgen myqty jіgіt, er jіgіt, pysyq jіgіt dep at qoıyp júrgen kіsіlerіnіń bárі - pálege, jamanshylyqqa elіrtpek úshіn, bіrіn-bіrі «aıda, batyrlap!» qyzdyryp alady da, artyn oılatpaı, azǵyratuǵyn sózderі. Áıtpese qudaıǵa terіstіkten, ne ar men uıatqa terіstіkten sіlkіnіp, boıyn jıyp ala almaǵan kіsі, únemі jamanshylyqqa, maqtanǵa salynyp, óz boıyn ózі bіr teksermeı ketken kіsі, táýіr jіgіt túgіl, áýelі adam ba ózі?

ázіrlegen

Begіmhan KERIMHANULY

Qazaqstan Jýrnalıster Odaǵynyń múshesі