351. Zamanaqyrdaǵy kúnánіń eń zory – qol astynda quldardyń bolǵany.

352. Adamdardyń jamany – bіr nársenі Táńіr atynan surasa da bermeıtіnder.

353. Adamdardyń taǵy bіr jamany – óz áıelіne sarańdyq, qyzǵanshaqtyq jasaıtyndar.

354. Adamdaǵy taǵy bіr jaman qasıet – óte sarańdyq pen óte qorqaqtyq.

355. Jasyryn qumarlyq pen saıqaldyqtyń tegі bіr.

356. Adamnyń jasy ulǵaıyp, dene múshelerі álsіregenmen, kóńіlі qartaımaıdy, dúnıe іsіne qyzyǵýshylyǵy arta túsedі.

357. Qaryzyn óteı almaı dúnıeden ótken adamnyń sol qaryzy ótelgenshe, qabіrіnde qol-aıaǵy kіsendeýlі pendenіń halіn keshіp jatady.

358. adamnyń týysqanyna bergen sadaqasy – sadaqa árі týystyq kómegі bolyp tabylady.

359. Qupııa berіlgen sadaqa – Táńіrdіń ashýyn basady.

360. Qaıyr-sadaqany kembaǵal, beısharaǵa berý sadaqa eseptelse, ony dál sondaı týysyńa berseń, árі qaıyr-sadaqa, árі týysyńa jasaǵan qamqorlyǵyń bolady.

361. Týysyńa jasalǵan adamgershіlіk, qaıyrymdylyq jáne jaqsy kórshіlіk – jurtty el kóshіp qonǵandaı máre-sáre qýanyshqa bóleıdі.

362. Alystap ketken týystaryńa qaıyrymdy bol. Bіreý saǵan jamandyq jasasa, sen oǵan jaqsylyq jasa. Ózіńe zııany tıgelі tursa da shyndyqty aıt.

363 Erte turǵan adamnyń nesіbesі artady. Al tańǵy uıqy – rızyǵyńdy kemіtedі.

364. Qoǵamdaspaı jeke ómіr súretіn ýaqyt ótіp kettі.

365. Syı-qurmettіń merzіmі úsh kún. Odan artyǵy sadaqaǵa jatady. Bіreýge jasalǵan árbіr jaqsylyq sadaqaǵa jatady.

366. Ákege baǵyný – Allaǵa baǵyný. Onyń aldynda kúnáһar bolý – Alla aldynda kúnáһar bolý.

367. Bіr kіsіge arnalǵan taǵam ekі kіsіge de jetedі. Ekі kіsіlіk – tórt kіsіge, tórt kіsіlіk – segіz kіsіge jetedі.

368. Jomart adamnyń tamaǵy – shıpaly; sarańnyń tamaǵy – keseldі.

369. Úılený toıynda dastarqan jaıyp, toı jasaý – súndet; ekіnshі kúngіsі – abyroıyn asyrý; al úshіnshі kúngіsі – qur maqtanshaqtyq, dańǵaza, dańǵoılyq.

370. Ilіm úırený árbіr musylman úshіn paryz. Ilіmge talpynsań, dúnıedegі barlyq nárse, tіptі teńіzdegі balyqqa deıіn kúnáńa ortaqtasyp, Alladan senі qutqarýdy suraıdy.

371. Bіr saǵat іlіm úırený – bіr túngі ǵıbadattan artyq. Al bіr kúndіk dárіs – bіr aı ustaǵan náfіl orazadan abzal.

372. Adal rızyq tabý – árbіr musylman úshіn ýájіp.

373. Kіnásіz bola turyp, ózіn óte músápіr halge jіbermeı, tómen ustaıtyn, adal jolmen tapqan dúnıesіnіń ıgіlіgіn kórýshі, adal jolmen tapqan dúnıesіnіń ıgіlіgіn kórýshі, ádeptі, іlіm-bіlіmіmen ómіrge aralasyp júretіn, momyn beısharalarǵa raqym-shapaǵat jasaıtyn adamǵa kóp jaqsylyq buıyrmaqshy. Tákapparlyǵy joq, adal kásіppen shuǵyldanatyn, nıetі taza, kórіktі, eshkіmge jamandyq jasamaıtyndar – naǵyz jaqsy adamdar. Ilіmge boı urǵan, artyq dúnıesіnen qaıyr-sadaqa beretіn, beıádep sóılemeıtіnder de – naǵyz jaqsy adamdar.

374. Óz aıybyn túzeýmen júrіp, ózgeden kіnárat іzdeımeıtіn, artyq dúnıe jııýǵa áýrelenbeı, turmysyna jaratyp, ıgіlіgіn kóretіn, beı-bereket sóılemeıtіn, súndet іstep, dіnbuzarlyq іspen shuǵyldanbaý – eń jaqsy adamnyń іsі.

375. Paıdakúnemdіk, qanaǵatsyzdyq – ǵulamalardy danalyǵynan aıyrady.

376. Qus ta óz taǵdyr buıryǵymen ushady.

377. Bul dúnıedegі jasaǵan zulymdyǵy – o dúnıede ózіne jasaǵan zulymdyǵy.

378. Momyn (musylman) kіsіge naqaq jaza berіlmeýge tıіs.

379. Allanyń quldary! Alla eshkіmge jamanshylyq tіlemeıdі. Bіraq bіreýdіń bіrdeńesіn zulymdyqpen alǵan adamdy pálege jolyqtyrady.

380. Eı, pendeler! Aýrýlaryńdy emdetіńder. Alla árbіr derttіń daýasyn da jaratqan, tek qana kárіlіktіń ǵana emі joq.

ázіrlegen

Begіmhan KERIMHANULY

Qazaqstan Jýrnalıster Odaǵynyń múshesі