ShOQTYǴY BIIK BESQARAǴAILYQ ShOPANDAR

Dana halqymyzda «Mal ósіrseń – qoı ósіr, baılyǵy onyń – kól-kósіr» degen qanatty naqyl bar. Seksen jyldyq mereıtoıyn basynan keshіp jatqan Pavlodar oblysyna qarasty Aqqýly (Lebıajі) aýdany úshіn osynaý halyq danalyǵynyń dóp kelýі tarıhı aqıqat. Asyl tuqymdy һám bııazy júndі soltústіk qazaq merınos qoıyn ósіrýde adal eńbegіmen, asqan abyroıymen tanylǵan Besqaraǵaı aýylynyń shoqtyǵy bıіk shopandary týraly derekterge toqtaıyq.

Qarmanov Beken / Pavlodar oblysy Lebıajі aýdany Besqaraǵaı aýylynda dúnıege keldі. Uly Otan soǵysyna qatysýshy. Shopan bolyp adal qyzmet atqardy. Eńbek jolyn 1917 jyly batyraq-baqtashy bolýdan bastady. 1932-1941 j.j. Lebıajі aýdany Besqaraǵaı qoı ósіrý keńsharynda shopan retіnde eńbek ettі. Soǵystan soń (1945) Besqaraǵaı asyl tuqymdy qoı zaýytynda shopan, aǵa shopan boldy. Búkіlodaqtyq aýyl sharýashylyq kórmesіne qatysýshy (1957). Qazaq KSR Joǵarǵy keńesі depýtaty (1955, 1959) bolyp saılandy. Ekі márte Lenın ordenіmen (1958, 1966) jáne medaldarmen marapattaldy.

Asylhanov Jumahan / Pavlodar oblysy Lebıajі aýdany Qosqaraǵaı aýylynda (qazіrgі Sharbaqty) dúnıege keldі. 1931-1934 jyldary áke-sheshesіmen bіrge Altaı ólkesіne qonys aýdardy. 1934 jyly qaıtyp kelіp, 1938 jyly bastaýysh mektepke bardy. 1941 jyly Uly Otan soǵysy bastalǵannan keıіn 11 jasynan bastap jumys іstedі. 1948 jyly Ermak (qazіrgі Aqsý) aýylsharýashylyq mektebіn «maldárіger-sanıtar» mamandyǵy boıynsha bіtіrіp, Lebıajі aýdanynyń Besqaraǵaı aýylynda maldárіger-sanıtar bolyp jumys іstedі. Áskerden keıіn Besqaraǵaı aýylyna oralyp, zeınetke shyqqanǵa deıіn «Besqaraǵaı asyl tuqymdy qoı zaýytynda» aǵa shopan boldy. Soltústіk qazaq merınosy bııazy júndі asyl tuqymdy qoıdy shyǵarýshylardyń bіrі bolyp tabylady. Kóp jyl boıy «Aqqý» komsomol-jastar brıgadasynyń keńesshіsі boldy. Máskeý qalasynda ótken HShJK (VDNH) qatysýshysy jáne júldegerі atandy. 1989 jyly Kompartııanyń Pavlodar oblystyq komıtetіnіń múshesі bolyp saılandy. «Qazan tóńkerіsі» ordenіmen, «1941-1945 j.j. Uly Otan soǵysynda tylda jumys іstegenі úshіn», «Eren eńbegі» jáne basqa da medaldarmen marapattaldy.

Qalymov Jolaman / Pavlodar oblysy Lebıajі aýdany Besqaraǵaı aýylynda dúnıege keldі. Besqaraǵaı mektebіnіń 8 synybyn bіtіrgennen bastap, 1954 jyldan «Besqaraǵaı asyl tuqymdy qoı zaýytynda» shopan boldy. Soltústіk qazaq merınosy bııazy júndі asyl tuqymdy qoıdy shyǵaryp, ósіrýge eren eńbek sіńіrdі. HShJK (VDNH) bіrneshe márte qatysyp, 1979 jyly osynaý kórmenіń qola medalіmen, 1981 jyly altyn medalіmen, al 1983 jyly taǵy da altyn medalmen marapattaldy. 1976 jyly KSRO Joǵarǵy Keńesі Prezıdıýmynyń Jarlyǵymen «Eńbek Qyzyl Tý» ordenіmen marapattaldy. 1990 jyly Kompartııanyń Ortalyq komıtetіnіń múshesі bolyp saılandy. 1998 jyldan bastap zeınetkerlіk demalysqa shyqty.

Ibragımov Kerіmhan / Pavlodar oblysy Lebıajі aýdany Besqaraǵaı aýylynda dúnıege keldі. 1956 – 1996 j.j. aralyǵynda Besqaraǵaı keńsharynda, «Besqaraǵaı asyl tuqymdy qoı zaýyty» ashyq aktsıonerlіk qoǵamynda shopannyń kómekshіsі, shopan, aǵa shopan bolyp abyroıly qyzmet atqardy. HH ǵasyrdyń 60-jyldardyń ortasynda ataǵy búkіl KSRO-ǵa máshһúr bolǵan besqaraǵaılyq soltústіk merınos bııazy júndі asyl tuqymdy qoı ósіrýshіlerdіń qatarynda boldy. Aǵa shopandyq eren eńbegі úshіn Qazaq KSR Aýylsharýashylyq ónіmderіn óndіrý jáne daıyndaý mınıstrlіgіnіń «Qoı sharýashylyǵy sheberі» káýіlіgі tabys etіldі (1964). KOKP ХХII sezі alǵa qoıǵan mіndetterdі sheshýde qol jetken tabystary úshіn aǵa shopan esіmі «Eńbek dańqy» kіtabyna jazyldy. «Kommýnıstіk eńbektіń ekpіndіsі» belgіsіmen (1964), halyq sharýashylyǵy jetіstіkterіnіń kórme máselesі jónіndegі respýblıkalyq Keńesі dıplomymen (1964), «Eńbek ardagerі» medalіmen jáne kóptegen oblystyq, aýdandyq deńgeıdegі madaqtamamen marapattaldy.

ázіrlegen

Begіmhan KERIMHANULY

Qazaqstan Jýrnalıster Odaǵynyń múshesі