ҚАЗАҚТЫҢ ӘДЕТ-ҒҰРЫП, ЖӨН-ЖОСЫҚТАРЫ

  • Ертеде қарабет болған әйелдің бұрымын кесіп жазалаған. Бұрын қазақ арасында бұрымсыз әйел мүлде болмаған.
  • Малдың өрісін, жусауын, тынысын бұзғанға айып салынған.
  • Қасқыр ішікті адамның жанындағы кісі суыққа үсіп өлсе, ішікті құн төлеген. Өйткені бір қасқыр ішік екі адамды суықтан сақтай алады.
  • Бір кісінің екі қызын қатар әйелдікке алуға рұқсат етілмеген. Егер алған әйелі қайтыс болса, екіші қызын алуға болады.
  • Үйге келген кісіге «сен кімсің?» демейді, ықылас білдіріп, төрге шақыру – ата дәстүріміз.
  • Қонақтың көлігін мінбейді, ұнамды затын сұрау қазақ әдетінде жоқ, ұят іс болады.
  • Қонақ келгенде үй сыпырмайды, балаларына ұрыспайды, үй иелері ренжіспейді.
  • Қонаққа ренжу ұлт әдетінде мүлде жоқ.
  • Қонақтың киімін кимейді.
  • Сапарға шыққанда «пәлен уақытта келемін» деп жол кеспейді.
  • Күйе ... Читать дальше »
Просмотров: 935 | Добавил: shakhibbeker | Дата: 17/11/2015 | Комментарии (0)

ҚАЗАҚТЫҢ ЕҢБЕК ДӘСТҮРЛЕРІ

«Қой басты» (дәстүр). «Қой басты» дейтін әдемі ырым жасап... сол үйден жеңіл тағам жейтін болған (Т.Арынов). Қазақ мәдениеті мен шаруашылығында киіз басу өнері кең дамыған. Бұл да ауыл адамдары үшін елеулі, маңызды жұмыстардың бірі және киіз бір үйдікі болғанымен бұған салт бойынша барлық ауыл адамдары араласып, қол ұшын беріп отыруы шарт. Мұндай күндері киіз басушылар киіз тебу, киіз пісіру кезінде оны үй арасында домалата жүріп, бір үй тұсына келгенде «қой басты, қой басты!» деп айқайлай шулап, күліседі. Бұл үйіңді қой басып бара жатыр деген сөз. Мұны естіген үй иесі – отана жүгіріп шығып, киіз басушыларға қымыз, құрт, май, нан сияқты тағамдар ұсынады немесе қой сойып дастарқанға шақырады. «Қой басты» әзіл-күлкіге, ойын-сауыққа арналған дәстүр болғанымен, киіз басудың азаюына орай бұл да ұмытылып бара жатыр.

«Қымызмұрындық&r ... Читать дальше »

Просмотров: 672 | Добавил: shakhibbeker | Дата: 17/11/2015 | Комментарии (0)

ЖАСТАР – БЕЙБІТШІЛІК ЖАРШЫСЫ

Жаһандағы Бейбітшілікті сақтау һәм насихаттау мәселесі қашанда маңызды. Шатқалақтап тұрған геосаяси жағдай оның маңыздылығын одан сайын артқандай-ақ. Сол себептен осынау тақырыптағы өткізіліп жүрген игі шаралар қоғам мен көпшіліктің бек назарында.

Биылғы жылдың 4-6 қараша аралығында аймақ орталығы Павлодар шаһарындағы «Жемчужина» демалыс аймағында «Жастарға – Бейбітшілік эстафетасы» атты І Халықаралық жастар Форумы өткізілді. Аталмыш шараға Қызылағаш ауылдық округі жастар саясаты жөнінен нұсқаушы Г.Сейітова белсенділік таныта қатысты.

Айта кету керек, осынау игі шараға Қазақстан, Қырғызстан және Ресей елдерінің өкілдері ат салысты. Ал оны ойдағыдай ұйымдастыруда «Нұр Отан» партиясының «Жас Отан» қанаты, «Невада – Семей» антиядролық қозғалысы бірден-бір мұрындық болған екен.

Гүлзия Дәйкенқызының айтуынша, өзімен бір ... Читать дальше »

Просмотров: 646 | Добавил: shakhibbeker | Дата: 17/11/2015 | Комментарии (0)

ҚАЗАҚТЫҢ ӘДЕТ-ҒҰРЫП, ЖӨН-ЖОСЫҚТАРЫ

  • Сұрағандарға қарыз беру – үлкен адамгершілік. Егер сұраған адам «пайғамбар қарызы» деп сұраса оған сөз айтпай беру керек. Пайғамбарды атағаны оның қатты қысылып тұрғандығының әрі сөзсіз қайтаратындығының белгісі әрі кепілі.
  • «Жылу» жинағанда ел-жұрт көмек береді (мал, ақша, т.б.).
  • Иесі сатқан малының сілекейін орамалмен сүтіп алады. «Мал сілекейі» деген бұл ырым мал басы кемімесін, киесі кетіп қалмасын деген қағидадан шыққан.
  • Үйге келген кісіні жылы шыраймен қарсы алады.
  • Ұзатылып бара жатқан қыз артына қарамайды.
  • Біреудің жақыны (әкесі, шешесі, бауыры, баласы, т.б.) қайтыс болса, сыйласқан адамдар сол кісіні үйге шақырады. Бұл ұлттың ежелден келе жатқан дәстүрі.
  • Жігіт – қызға, жас палуан – қарт палуанға, жас ақын – аға ақынға жолын береді. Бұл –  мәрттіктің, қазақтық қалыпты ... Читать дальше »
Просмотров: 568 | Добавил: shakhibbeker | Дата: 17/11/2015 | Комментарии (0)

ҚАЗАҚТЫҢ ЕҢБЕК ДӘСТҮРЛЕРІ

Келі түбі (сал). «Келі түбі» деп алады, Кеусенім деп алады (Жанкісі). «Қолкесер», «қол қайыр» деген сияқты бұл да еңбек салтының бір түрі. Ол азық-түлік (егін ору, тары түю, май шайқау, соғым сою) дайындауға қатысқан кісілерге берілетін еңбек ақы, үлес. Мұны көмекке шақырған адам өзі сұратпай беруге тиіс.

«Көгентүп» (көгендік). Бір-біріне жақын туыс, ілік, жұрағат адамдардың баласына ескерткіш, сый ретінде берілетін мал (қозы, қой, бұзау, құлын, тай, бота, тайлақ, ат). Бұл бала үшін сый, қуаныш болса, оның ата-аналары үшін құрметтеудің белгісі десе де болады. Көгентүп беруді малды ауылдардың әлі де пайдаланып жүргені жақсы, жарасымды салттардың бірі.

«Көген той» (дәсүр) – малды ауылдың көктемде мәре-сәре болып өткізетін шаруашылық әрі еңбек құрметіне арналған шағын той-томалақ. Қой қозда ... Читать дальше »

Просмотров: 794 | Добавил: shakhibbeker | Дата: 17/11/2015 | Комментарии (0)